Της Ρένας Ρώσση – Ζαΐρη
Πρόκειται για ένα παραμύθι που μιλάει για ένα συναίσθημα που είναι χρωματισμένο με μια αρνητική χροιά, καθώς η ζήλεια είναι κάτι κακό. Δεν είναι ωραίο να ζηλεύουμε τους άλλους και φυσικά δεν είναι ωραίο να μας ζηλεύουν.
Το παραμύθι αυτό μιλάει για τη ζήλεια ανάμεσα στα αδερφάκια, κάτι που αποτελεί ένα πολύ συχνό φαινόμενο και που παρατηρείται αν όχι πάντα, σε ένα πολύ υψηλό ποσοστό μέσα στις οικογένειες, ειδικά με την έλευση του δεύτερου παιδιού, λίγο πριν να γεννηθεί το δεύτερο αδερφάκι ή λίγο μετά τη γέννηση. Συνήθως μέχρι τη γέννηση το πρώτο παιδί δεν έχει καταλάβει και πολλά πράγματα, βλέπει φουσκωμένη την κοιλιά της μαμάς, ενδεχομένως να έχουν γίνει και συζητήσεις για την έλευση του νέου μέλους της οικογένειας, αλλά το πρώτο παιδί να μην είναι και τόσο σίγουρο για το τι ακριβώς πρόκειται να επακολουθήσει, ότι ένα αδερφάκι θα βγει μέσα από την κοιλιά της μαμάς και ότι θα ζει κι αυτό μέσα στο ίδιο σπίτι, ότι η μαμά κι ο μπαμπάς θα πρέπει να αφιερώνουν από εδώ και πέρα χρόνο στο νέο μέλος κι έτσι το πρώτο παιδάκι να χάσει την πρωτοκαθεδρία και την απόλυτη προσοχή που είχε από τους γονείς του.
Αυτή η απώλεια της πρωτοκαθεδρίας ουσιαστικά πυροδοτεί τα συναισθήματα ζήλειας για το νέο μέλος, διότι κάτι αλλάζει και αυτή η αλλαγή δεν είναι πάντα ευπρόσδεκτη, το να χάσει όλη την προσοχή των γονιών του, να πάψει να είναι το επίκεντρο όχι μόνο των γονιών, αλλά και των οικογενειακών φίλων, των συγγενικών προσώπων και άλλων σημαντικών ανθρώπων, όπως του νονού ή της νονάς οι οποίοι λογικό είναι να εκδηλώσουν περιέργεια και έντονο ενδιαφέρον για το νέο μωράκι που ήρθε στον κόσμο. Επομένως, δημιουργείται ένα πρόβλημα, ένα πρόβλημα που δεν γνωρίζουν όλοι πώς να το διαχειριστούν, διότι δεν έχει πάντοτε την ίδια μορφή και τις ίδιες εκφράσεις και εκδηλώσεις συμπεριφοράς από το πρώτο παιδάκι. Δηλαδή, ίσως να παρατηρήσουμε επιθετικότητα η οποία μπορεί να έχει ποικίλες διαβαθμίσεις.
Σε κάποιες οικογένειες η επιθετικότητα μπορεί να είναι λεκτική, σε άλλες να στρέφεται προς τους γονείς ή προς το μωρό αδερφάκι με τραβήγματα, με σπρωξίματα, με δαγκωνιές, με τσιμπήματα, με γροθιές κτλ ή ακόμη και με επιθετικότητα προς τον ίδιο τον εαυτό του. Κάποιες φορές η επιθετικότητα προς τον ίδιο τον εαυτό δεν είναι έκδηλη, ούτε άμεσα και εύκολα παρατηρήσιμη. Έτσι, το πρώτο παιδί μπορεί να ασχολείται υπερβολικά με το δέρμα του, τσιμπώντας το, ξύνοντάς το, εκδηλώνοντας συμπτώματα δερματιλομανίας όπως λέγεται επιστημονικά αυτή η διαταραχή ή μπορεί κάποιες φορές να ασχολείται υπερβολικά με το τριχωτό της κεφαλής του, τραβώντας τα μαλλιά του, οπότε εκδηλώνει συμπτώματα της διαταραχής της τριχοτιλλομανίας. Αυτές οι συμπεριφορές αποτελούν μηχανισμούς καταπολέμησης του άγχους και του στρες που έχει προκληθεί από την νέα κατάσταση. Δηλαδή το ότι το πρώτο παιδί έχει παραγκωνιστεί και ξαφνικά το ενδιαφέρον δεν είναι το ίδιο όπως πριν με αποτέλεσμα το παιδί ίσως να σκεφτεί ότι κάτι έχει κάνει το ίδιο και δεν το αγαπούν πια, και με το να αυτοκατηγορεί τον εαυτό του, δημιουργεί μια απόσταση ανάμεσα σε ό,τι νιώθει για τον εαυτό του, αλλά και απόσταση από τους σημαντικούς του άλλους, δηλαδή τους γονείς του. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς οι ίδιοι δεν ξέρουν πώς να διαχειριστούν τις προεκτάσεις ενός τέτοιου προβλήματος. Δεν ξέρουν πώς να αντιδράσουν, τι να πουν στο παιδί τους για να το καθησυχάσουν και να το ηρεμήσουν, πώς να συμπεριφερθούν, ώστε να το διαβεβαιώσουν ότι δεν έχουν πάψει να το αγαπούν.
Οπότε, το εν λόγω παραμύθι είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για να ειπωθούν κάποια πράγματα και να συζητηθούν με το πρωτότοκο παιδάκι. Η συζήτηση πάντα βοηθά στο να βρεθούν κάποιες λύσεις, εξομαλύνει τις αρνητικές σκέψεις και τις παρορμητικές συμπεριφορές, τα ξεσπάσματα βίας και θυμού. Το παιδί δεν νιώθει μόνο θυμό, αλλά και ένταση, νεύρα, θλίψη, απογοήτευση, στρες όπως αναφέραμε παραπάνω και απόγνωση. Θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι ένα παιδί αισθάνεται και σκέφτεται διάφορα πράγματα, αλλά δεν έχει ακόμη κατακτήσει τον λεκτικό πλούτο που χρειάζεται ώστε να εκφράσει όλα όσα αισθάνεται και γι’ αυτό ξεσπά, δεν μπορεί να πει: μαμά, μπαμπά από τότε που ήρθε το μωράκι αισθάνομαι ζήλεια, θλίψη, παραγκωνισμό, ότι δεν με αγαπάτε πια. Σίγουρα το πρώτο παιδί αισθάνεται άσχημα, αλλά ούτε το ίδιο μπορεί να ερμηνεύσει το γιατί. Δηλαδή δεν θα κάτσει να αναλύσει τι συμβαίνει ή γιατί συμβαίνει, γιατί αισθάνεται έτσι και αν δεν του δοθεί η δυνατότητα να συζητήσει θα συνεχίσει να αισθάνεται άσχημα και να κάνει αρνητικές σκέψεις, δεν θα αλλάξει κάτι.
Κάποιες φορές οι γονείς επιλέγουν να πάρουν κάποια μέτρα καταστολής της επιθετικότητας του πρώτου παιδιού καταφεύγοντας στον ξυλοδαρμό, ξεχνώντας ότι η βία δεν καταπολεμάται με τη χρήση βίας. Ο ξυλοδαρμός δεν είναι λύση και κάνει τα πράγματα πάντα χειρότερα. Θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι οι συμπεριφορές διδάσκονται, όπως και τα συναισθήματα. Τα παιδιά μιμούνται τους μεγάλους. Οι γονείς οφείλουν να μάθουν στο παιδί ότι δεν πρέπει να ζηλεύει το αδερφάκι του, ότι πρέπει να το αγαπά για πολλούς λόγους.
Για τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής τους θα είναι μαζί, και αυτό το «μαζί» γιατί να μην είναι όμορφο; Γιατί να μην είναι ξεχωριστό; Οι αναμνήσεις από την συντροφικότητα των αδελφών θα μείνουν ανεξίτηλες στη μνήμη τους για πάντα. Χτίζοντας μια καλή σχέση από μικρά, τα αδέλφια μπορούν να κρατήσουν αυτή την αδελφική σχέση για μια ζωή και να είναι ο ένας αρρωγός του άλλου, να είναι μαζί και στα εύκολα και στα δύσκολα, και στα ευχάριστα, αλλά και στα δυσάρεστα. Να στηρίζουν ο ένας τον άλλον, και αυτό είναι το πιο σημαντικό, να υπάρχει δηλαδή ανιδιοτελής αγάπη, χωρίς συμφέρον. Να χτίζεται μια σχέση ειλικρίνειας, ένα υποστηρικτικό περιβάλλον, μια σχέση με γερές βάσεις.
Αλλά για να υπάρξει μια σχέση με γερές βάσεις, θα πρέπει από μικρά τα αδέλφια να μάθουν να αγαπούν το ένα το άλλο, να μην υπάρχει ανταγωνισμός, αλλά ευγενής άμιλλα. Ο ανταγωνισμός δημιουργεί απόσταση, ψυχρότητα, ζήλεια, φθόνο. Συνεπώς, θα προτείναμε αυτό το βιβλίο, το οποίο έχει πολύ ωραία εικονογράφηση και με ένα πολύ όμορφο κι έξυπνο τρόπο περνάει το μήνυμα ότι αν δεν ζηλεύεις το αδελφάκι σου, μπορείς να ζήσεις πιο όμορφα, πιο δημιουργικά, με αγάπη και με στιγμές που θα είναι μοναδικές και που κανένας δεν θα μπορεί να στις κλέψει. Η ευτυχία δεν είναι κάτι που το βρίσκεις, αλλά κάτι που το χτίζεις. Όμως, όχι μόνος… με παρέα! Καλή ανάγνωση!
Ρένα Ρώσση – Ζαΐρη. Το αρκουδάκι που δεν ζήλευε το αδερφάκι του.
Εικονογράφηση: Λήδα Βαρβαρούση. Εκδόσεις Μίνωας
Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγος, MSc.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου