Τέσσερα αρχέτυπα (ΙΙ): Η Αναγέννηση

Μητέρα- Αναγέννηση- Πνεύμα- Κατεργάρης

Του Carl Jung

Ο όρος «Αναγέννηση» έχει διάφορες σημασίες και νοήματα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο συγκεκριμένος όρος για να περιγράψει τη μετεμψύχωση (παράταση της ζωής μέσα στον χρόνο με τη διέλευση του ατόμου από διαφορετικές σωματικές ζωές), τη μετενσάρκωση (συνέχεια της προσωπικότητας, επαναγέννηση σε ανθρώπινο σώμα), την ανάσταση (επανεδραίωση της ανθρώπινης ύπαρξης μετά τον θάνατο), την επαναγέννηση (αναγέννηση μέσα στη διάρκεια της ίδιας ζωής) και τη συμμετοχή στη διεργασία της μετουσίωσης (έμμεση αναγέννηση).

Η αναγέννηση είναι μια διαδικασία που αφορά την ψυχική πραγματικότητα, μεταδίδεται μόνο έμμεσα μέσα από τις προσωπικές δηλώσεις και αναφορές. «Η ψυχή είναι το πιο μνημειώδες γεγονός της ανθρώπινης ζωής. Η ψυχή είναι η μητέρα όλων των ανθρώπινων γεγονότων, μητέρα του πολιτισμού και μητέρα του καταστροφέα του πολιτισμού, του πολέμου. Αρχικά όλα αυτά είναι ψυχικά και αόρατα φαινόμενα. Εφόσον κάτι είναι ψυχικό δεν μπορεί να γίνει αντιληπτό από τις αισθήσεις, είναι όμως αναμφίβολα πραγματικό» (Jung, 1988, σελ. 71).

Η εμπειρία της υπερβατικότητας της ζωής…

Εμπειρίες που προκαλούνται με τελετουργίες. Ο μυημένος παίρνει μέρος σε μια ιερή τελετή που του αποκαλύπτει την αιώνια συνέχεια της ζωής μέσα από τον μετασχηματισμό και την ανανέωση. 

Άμεσες εμπειρίες. Όλα εκείνα που συμβολίζονται και προκαλούνται στον θεατή από το μυστηριακό δράμα, μπορεί να εκδηλωθούν και με τη μορφή μιας αυθόρμητης, εκστατικής ή οραματιστικής εμπειρίας, χωρίς καμιά τελετουργία.

Υποκειμενικός μετασχηματισμός…

Σμίκρυνση της προσωπικότητας. Συρρίκνωση της προσωπικότητας έχουμε στην περίπτωση της ‘απώλειας της ψυχής’. Η ψυχή του πάσχοντα έχει φύγει. Η απώλεια μπορεί να συμβεί ξαφνικά και εκδηλώνεται με μια γενική αδιαθεσία. 

Μεγέθυνση της προσωπικότητας. Ο άνθρωπος αναπτύσσεται ανάλογα με το μέγεθος των καθηκόντων που αναλαμβάνει. Αλλά θα πρέπει να διαθέτει μέσα του την ικανότητα να αναπτυχθεί γιατί διαφορετικά δεν πρόκειται να τον ωφελήσει ούτε το πιο δύσκολο καθήκον.

Αλλαγή της εσωτερικής δομής. Εμφάνιση της κατάληψης, όπου κάποιο εσωτερικό στοιχείο, μια ιδέα ή ένα μέρος της προσωπικότητας, αποκτά για τον ένα ή τον άλλο λόγο τον έλεγχο όλης της προσωπικότητας. 

Ταύτιση με μια ομάδα. Η ταύτιση ενός ατόμου με έναν αριθμό ανθρώπων, που αποτελούν ομάδα, αποτελεί μια συλλογική εμπειρία μετασχηματισμού. 

Ταύτιση με έναν ήρωα. Η εν λόγω ταύτιση αποτελεί τη βάση της εμπειρίας του μετασχηματισμού. Πολλές λατρευτικές τελετουργίες στοχεύουν στο να επέλθει αυτή η ταύτιση. 

Μαγικές διαδικασίες. Πρόκειται για ένα είδος τεχνικής μετουσίωσης, όπου αντί να προκληθεί η εμπειρία του μετασχηματισμού στο άτομο, συμμετέχοντας το ίδιο στην τελετή, η τελετή χρησιμοποιείται για να προκαλέσει μετασχηματισμό.

Jung, C.G. (1988). Τέσσερα αρχέτυπα. Εκδόσεις Ιάμβλιχος.