Μεγάλες Προσδοκίες… στις στενές διαπροσωπικές σχέσεις…

Προσδοκίες VS ευγνωμοσύνη 

Γιατί δεν εκτιμούνται οι θυσίες που κάνουμε για τους άλλους;

Η πλειοψηφία των ανθρώπων θεωρεί ότι ένα από τα προνόμια αλλά και απαραίτητο συστατικό στοιχείο των ερωτικών σχέσεων είναι η θυσία καθώς και η παροχή υποστήριξης και βοήθειας κάθε φορά που θα παραστεί ανάγκη και ειδικότερα σε καταστάσεις αυξημένου στρες και αναστάτωσης. Θεωρείται δεδομένο το να θυσιαστεί ή να συμβιβαστεί ο/η σύντροφός μας προκειμένου να καλύψει πρώτα τις δικές μας ανάγκες. Μπορούμε, λοιπόν, να υπολογίζουμε στη θυσία και στην υποστήριξη του/της συντρόφου μας προσδοκώντας να είναι πάντα εκεί για εμάς, όμως ποιες είναι οι συνέπειες του να τρέφουμε τέτοιου είδους προσδοκίες θυσίας στις ερωτικές μας σχέσεις; 

Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, το να υπάρχουν προσδοκίες για θυσίες μέσα στο ζευγάρι, τότε είναι λιγότερο πιθανό να εκτιμηθούν αυτές οι θυσίες, με αποτέλεσμα να είναι λιγότερο ικανοποιημένοι και οι δυο από τη σχέση τους. Μια ομάδα επιστημόνων που μελετούν τις στενές διαπροσωπικές σχέσεις, διεξήγαγε μια έρευνα στις Κάτω Χώρες, 126 ζευγαριών για 8 ημέρες. Κάθε μέρα και οι δυο σύντροφοι ανέφεραν οποιεσδήποτε θυσίες έκαναν, καθώς και πόσο ευγνώμονες ένιωθαν απέναντι στον/στη σύντροφό τους, πόσο σεβάστηκαν τον/τη σύντροφό τους και πόσο ικανοποιημένοι ένιωθαν από τη σχέση τους. Από όλα τα ζευγάρια ζητήθηκε επίσης να απαντήσουν στις εξής τέσσερις ερωτήσεις:

α) γενικά η θυσία αποτελεί ένα απαραίτητο στοιχείο των στενών σχέσεων;

β) είναι φυσιολογικό να υπάρχει η θυσία στις στενές σχέσεις;

γ) οι άνθρωποι θα πρέπει να κάνουν θυσίες προκειμένου να διατηρήσουν μια υγιή σχέση;

δ) αναμένω από τον σύντροφό μου να κάνει θυσίες στη σχέση μας; 

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι προσδοκίες σχημάτιζαν αντιδράσεις ως προς τις θυσίες, κι ότι οι άνθρωποι ήταν πιο ευγνώμονες, είχαν μεγαλύτερο σεβασμό για τους συντρόφους τους και ήταν πιο ικανοποιημένοι από τις σχέσεις τους τις ημέρες που θεωρούσαν ότι ο/η σύντροφός τους είχε κάνει κάποια θυσία για χάρη τους, αλλά ένιωθαν όλα τα παραπάνω ακόμη περισσότερο όταν έτρεφαν χαμηλές προσδοκίες για θυσίες.  Δηλαδή, οι άνθρωποι που είχαν υψηλές προσδοκίες για θυσίες, συγκινούνταν πολύ λιγότερο από τις θυσίες και δεν είχαν αυξημένη ευγνωμοσύνη, σεβασμό και ικανοποίηση κατά τις ημέρες που θεώρησαν ότι ο/η σύντροφός τους θυσιάστηκε γι’ αυτούς σε σύγκριση με τις ημέρες χωρίς θυσία. 

Προφανώς, δεν μπορούμε παρά να αναμένουμε βοήθεια, υποστήριξη και θυσία ως ένα βαθμό από τους συντρόφους μας, αν και αυτή η έρευνα έδειξε ότι μερικοί άνθρωποι τα προσδοκούν αυτά περισσότερο από άλλους. Όμως, όπως προείπαμε, αυτές οι προσδοκίες ίσως μειώσουν την ικανότητά μας να εκτιμούμε την εμπλοκή των συντρόφων μας σε τέτοιες συμπεριφορές. Όταν προσδοκούμε θυσίες από τους συντρόφους μας, τότε είναι που δεν βλέπουμε με το ίδιο θετικό βλέμμα αυτές τις θυσίες τους. 

Με άλλα λόγια, θα μπορούσαμε να πούμε ότι «οι προσδοκίες για θυσίες σκοτώνουν την ευγνωμοσύνη». Λόγου χάρη, σκεφτείτε πόσοι φοιτητές προσδοκούν ως δεδομένο ότι κατά τη διάρκεια των σπουδών τους στο πανεπιστήμιο οι γονείς τους είναι υποχρεωμένοι να τους στηρίξουν οικονομικά και εν τέλει η ευγνωμοσύνη τους περιορίζεται σε ένα «ελάχιστο» και απλό λεκτικό «ευχαριστώ» ή και σε κάποιες αγκαλιές… Θα εκτιμούνταν όμως με τον ίδιο τρόπο εάν δεν υπήρχε η προσδοκία οικονομικής στήριξης των σπουδών τους από τους γονείς; Θα ήταν το ίδιο αν οι φοιτητές έπρεπε να δουλέψουν για να πληρώνουν τα έξοδά τους; Ακόμη τι θα συνέβαινε εάν οι γονείς τους, συμφωνούσαν μαζί τους να μην δουλέψουν κατά τη διάρκεια των σπουδών, αλλά να έπρεπε αργότερα, μετά την αποφοίτησή τους να πληρώσουν πίσω όλα τα χρήματα που ξόδεψαν οι γονείς τους για να τους σπουδάσουν; Ακόμη κι έτσι, δηλ. στην περίπτωση της οικονομικής στήριξης και της υποχρέωσης εξόφλησης μετά την αποφοίτηση, η ευγνωμοσύνη θα έπρεπε να ήταν μεγάλη για τη γενναιόδωρη χειρονομία των γονιών. 

Συνοψίζοντας, είναι σημαντικό να προσπαθούμε μέσα στην καθημερινότητά μας να συλλογιζόμαστε τις θυσίες που κάνει ο/η σύντροφός μας για μας και να του/της εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας, ακόμη και για πράγματα που περιμένουμε, ώστε να δίνουμε το μήνυμα ότι οι θυσίες που κάνει για εμάς είναι αξιοπρόσεκτες κι εκτιμούνται. 

Από την άλλη, εάν δεν εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας, τότε ο/η σύντροφός μας δε δέχεται τα απαραίτητα θετικά ερεθίσματα που είναι απαραίτητα προκειμένου να ενισχυθεί και να διατηρηθεί μια συμπεριφορά κι έτσι άθελά μας τον οδηγούμε στο να σταματήσει να κάνει θυσίες για εμάς, εφόσον τίποτα από όσα κάνει δεν εκτιμάται. 

Τέλος, εμείς ενδεχομένως να προσδοκούμε θυσίες από τον/την σύντροφό μας, τη στιγμή που από την άλλη πλευρά δεν υπάρχουν τέτοιου είδους προσδοκίες προς εμάς. Επίσης, θα πρέπει να έχουμε στο νου ότι αν δεν ακούμε ποτέ το «ευχαριστώ» για όσες θυσίες κάνουμε για τον/τη σύντροφό μας, τότε είναι πιθανό ο/η σύντροφός μας να έχει πέσει θύμα της παγίδας που περιγράφηκε σε αυτό το άρθρο, δηλ. ότι «οι προσδοκίες για θυσίες, σκοτώνουν την ευγνωμοσύνη».  

Βιβλιογραφία:

 https://www.psychologytoday.com/intl/blog/between-you-and-me/201909/how-expectations-are-shaping-your-relationship. How Expectations Are Shaping Your Relationship. Research shows that if you expect help, you might not appreciate it. Gordon A. (2019).