Ντρέπομαι για τους γονείς μου…

”Εμένα μου φαίνεται πως οι γονείς μου γέρασαν και το χουν χάσει”.

”Και μένα μου φαίνεται πως εσύ τους κοιτάς με διαφορετικά μάτια”. 

”Μα τι σημασία έχει αυτό; Αυτό που είναι, είναι όπως λες κι εσύ”.

Μπουκάι

Ντρέπομαι για τους γονείς μου… ή τα παιδιά μου ντρέπονται για μένα…

Ας το δούμε και από τις δύο πλευρές: πώς νιώθει ένα παιδί που ντρέπεται για τους γονείς του και πώς νιώθει ένας γονιός που καταλαβαίνει ότι το παιδί του ντρέπεται για αυτόν; 

«Υπήρχαν φορές που ντρεπόμουν για αυτή. Δεν ήταν όσο μορφωμένη μου άξιζε, όσο νέα έπρεπε, όσο όμορφη ήθελα. Δεν ξέρω εάν το καταλάβαινε».

«Η κόρη μου δεν μου προτείνει ποτέ να βγούμε μια βόλτα έξω. Πολλές φορές της το έχω ζητήσει και πάντα βρίσκει μια δικαιολογία. Πιστεύω ότι ντρέπεται για μένα».

«Δεν θέλω να εμφανίζομαι πουθενά με τους γονείς μου. Εντάξει, έχουν άλλη ηλικία, άλλες νοοτροπίες και απόψεις, δεν θέλω να με κάνουν ρεζίλι».

Στον κύκλο μας μπορεί να έτυχε να ακούσουμε τα παραπάνω λόγια σε κάποιες κρίσεις ειλικρίνειας ή σε στιγμές με εξομολογητική διάθεση. Και από τις δύο μεριές, η σκέψη αυτή σαν βίωμα ή σαν κατάσταση προκαλεί ενοχές. 

Μεγαλώνοντας, από την εφηβεία ή και πιο νωρίς αρχίζουμε να ασκούμε κριτική στους γονείς, να τους αμφισβητήσουμε και να θέλουμε να τους αλλάξουμε. Ως παιδιά, έχουμε ζηλέψει τους γονείς άλλων παιδιών ή έχουμε σκεφτεί «μακάρι, να είχα κι εγώ τέτοιους γονείς». Όμως, κι ως ενήλικες πλέον στο ρόλο του παιδιού μπορεί να νιώθουμε διάφορα αρνητικά συναισθήματα ντροπής και απαξίωσης για τους γονείς μας. Όσο ασχολούμαστε με το θέμα αυτό και το φέρνουμε στο μυαλό μας στόχος είναι να το επιλύσουμε και όχι να δημιουργηθούν τύψεις και ενοχές, που δεν θα μας βοηθήσουν σε κάτι. Απλά, είναι σημαντικό να καταφέρουμε να αποδεχθούμε τους γονείς μας, γιατί είναι σαν εν μέρει να μην αποδεχόμαστε τον ίδιο μας τον εαυτό. Και θα πρέπει να σκεφθούμε πώς η συμπεριφορά μας απέναντι στους γονείς μας θα πρέπει να είναι τέτοια, που δεν θα μας κάνει να μετανιώσουμε αργότερα… γιατί οι γονείς μας δεν θα είναι για πάντα στη ζωή μας και γενικότερα στη ζωή.

Παιδιά που ντρέπονται για τους γονείς τους είναι συνήθως παιδιά που έχουν μια αρκετά επικριτική στάση απέναντι στους γονείς τους, στις επιλογές των παιδιών τους, θεωρώντας ότι αυτοί ευθύνονται για τις συνθήκες της ζωής τους. Σε κάποιες περιπτώσεις, τα παιδιά που ντρέπονται για τους γονείς τους κατά βάθος φοβούνται να μην γίνουν σαν αυτούς, ή θεωρούν ότι οι γονείς είναι δική τους αντανάκλαση. Θα πρέπει να διαχωρίσουμε στο μυαλό μας τη δική μας υπόσταση και ύπαρξη από εκείνη των γονιών μας, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να αναγνωρίσουμε το σημαντικό ρόλο αυτής της σχέσης. Για να το κάνουμε αυτό δεν χρειάζεται να κόψουμε τους συναισθηματικούς δεσμούς, αλλά να μην συνδέουμε τις δικές μας συμπεριφορές και τη δική μας ταυτότητα με τις συμπεριφορές και την ταυτότητα των γονιών μας. 

Επίσης, θα πρέπει να σκεφτούμε ότι ο κάθε άνθρωπος συμπεριφέρεται, μιλά και παρουσιάζει τον εαυτό του, ζει και σκέφτεται με διαφορετικό τρόπο. Όλοι είμαστε διαφορετικοί, οπότε είναι λογικό και αναμενόμενο και οι γονείς μας να είναι διαφορετικοί από εμάς, να μην ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις και τις προσδοκίες μας και να μην πληρούν τις προϋποθέσεις που εμείς βάζουμε. Όμως, χρειάζεται να σεβαστούμε αυτή τη διαφορά, να τους δεχτούμε όπως είναι και να τους αποδεχτούμε. Όσο εστιάζουμε στα αρνητικά και είμαστε σε μια διαρκή κατάσταση κριτικής προς τους γονείς μας, τόσο δεν μπορούμε να δούμε κανένα από τα θετικά που έχουν και από τα οφέλη που μας έχουν προσφέρει. Ας σκεφτούμε πως μπορεί η νοοτροπία και ο τρόπος ζωής τους, οι απόψεις και ο τρόπος σκέψης τους να απέχουν πολύ από το δικό μας, όμως, γίναμε αυτό που είμαστε σήμερα μέσα από αυτούς και χάρη σε αυτούς. 

Θα πρέπει να προβληματιστούμε λίγο για το πώς μπορεί να νιώθει ο γονιός μας όταν τον απορρίπτουμε, όταν καταλαβαίνει ότι ντρεπόμαστε για αυτόν και δεν θέλουμε να βγούμε μαζί του ούτε για μια βόλτα, όταν δεν του αφιερώνουμε χρόνο, όταν δεν τον ακούμε και δεν του δίνουμε σημασία. Μπορεί να είναι δύσκολο να καταλάβουμε τους γονείς μας, αλλά θα πρέπει να αναζητήσουμε τα αίτια των προβλημάτων τους, καθώς μόνο μέσα από την κατανόηση αυτών θα μπορέσουμε να τους δούμε με μια πιο συμπονετική ματιά, που θα βοηθήσει τη μεταξύ μας σχέση, αλλά και το πώς νιώθουμε εμείς οι ίδιοι.

Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγος- Κοινωνιολόγος, MSc.