Διαβάζοντας το βιβλίο: «Μειονότητες και εξουσία»

Των Παπαστάμου & Μιούνυ

 

«Ποια είναι η στρατηγική που ακολουθούν ή θα έπρεπε να ακολουθούν οι μειονότητες για να επηρεάσουν την ‘κοινή γνώμη’ και να την κάνουν να ενστερνιστεί τις νόρμες και τις κοινωνικές αξίες που διαδίδουν;

 

Ποιες οι σχέσεις που εγκαθιδρύονται ανάμεσα σε αυτούς τους κοινωνικούς φορείς και την εξουσία- άρχουσα ιδεολογία; Και ποιος ο καθοριστικός τους ρόλος στις διαδικασίες κοινωνικής επιρροής;

Αυτά είναι τα βασικά θεωρητικά προβλήματα στα οποία επιχειρούν να βρουν μια λύση οι συγγραφείς, βασιζόμενοι στα ευρήματα μιας σειράς πειραματικών εργασιών.

Το θέμα που πραγματεύεται αυτό το βιβλίο, πάντοτε επίκαιρο, είναι ικανό από μόνο του να κεντρίσει το ενδιαφέρον. Θέλουμε να πιστεύουμε πώς θα βοηθήσει επιπλέον τον Έλληνα αναγνώστη να σχηματίσει μια σαφέστερη εικόνα του τι είναι η κοινωνική ψυχολογία, και ότι θα συντείνει κατά κάποιον τρόπο στην εξοικείωσή του με το κάπως ιδιότυπο –και οπωσδήποτε πρωτόγνωρο- σκεπτικό που τη διακρίνει» (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου).

«Όπως έδειξε ο Tajfel και οι συνεργάτες του, η ταυτότητα ενός ατόμου δεν συνίσταται μόνο από τα χαρακτηριστικά της ιδιοσυγκρασίας ή της ιδιοτυπίας του. Το γεγονός ότι ένα άτομο ανήκει σε μια ορισμένη κοινωνική κατηγορία ή ομάδα είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Η κοινωνική ταυτότητα ορίζεται λοιπόν από το σύνολο των κοινωνικών ταυτίσεων στις οποίες έχει προβεί ένα άτομο.

Το άτομο αυτό ανήκει σε διάφορες κοινωνικές ομάδες ή κατηγορίες. Για καθεμιά από αυτές έχει λοιπόν επεξεργαστεί διάφορες συγκεκριμένες νόρμες σχετικά με τη συμπεριφορά και τις εκτιμήσεις του. Η ταύτισή του δηλαδή με τη μια ή την άλλη κοινωνική ομάδα σημαίνει αυτοαπόδοση αυτών των στερεοτύπων χαρακτηριστικών όταν ορίζει τον ίδιο του τον εαυτό. Με την έννοια αυτή λοιπόν συμφωνούμε με τον Turner ο οποίος θεωρεί ότι οι διαδικασίες κοινωνικής επιρροής ουσιαστικά ανάγονται σε μια τέτοια αυτοαπόδοση στερεότυπων συμπεριφορών, αναπαραστάσεων και εκτιμήσεων της κατηγορίας ή της ομάδας που έχει εξέχουσα θέση μέσα στο κοινωνιοψυχολογικό πεδίο» (σελ. 97).

 

Πηγή:

Παπαστάμου, Στ. & Μιούνυ, Γκ. (2001). Μειονότητες και εξουσία. Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.