Αυτισμός: Ας προσπαθήσουμε να τον καταλάβουμε

2 Απριλίου: Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αυτισμό

Αυτισμός: παιδιά κλεισμένα στον εαυτό τους, παιδιά που ανοίγουν όταν θέλουν και με όποιους θέλουν και κλείνονται στον εαυτό τους κάθε φορά που νιώθουν «απειλή», παιδιά που αποφεύγουν τη βλεμματική επαφή, αποφεύγουν την επικοινωνία, όχι γιατί δεν θέλουν να επικοινωνήσουν, απλά γιατί αυτή είναι η βασική τους δυσκολία. Δεν είναι παιδιά χωρίς συναισθήματα, είναι παιδιά που δεν ξέρουν πώς να εκφράσουν τα συναισθήματά τους ή καλύτερα που εκφράζουν τα συναισθήματά τους με διαφορετικό τρόπο από ότι όλοι οι υπόλοιποι… Παιδιά που έχουν ανάγκη από την κατανόηση του τρόπου που σκέφτονται, που συμπεριφέρονται, που λειτουργούν ή μπλοκάρουν.

Πόσο προσπαθούμε να τα καταλάβουμε και να τα προσεγγίσουμε με τους δικούς τους όρους και τις δικές τους ανάγκες, σεβόμενοι τον τρόπο που λειτουργούν και μας χρειάζονται δίπλα τους; Πόσο προσπαθούμε να κατανοήσουμε τον δικό τους τρόπο λογικής; 

Μόνο κάνοντας αυτό το απλό αλλά ταυτόχρονα περίπλοκο βήμα θα μπορούσαμε να κατακτήσουμε ένα σημείο επαφής με το παιδί με αυτισμό. Πάντα υπάρχει βελτίωση συμπεριφορών και καθορισμός ορίων, όμως, εξίσου σημαντικό είναι να νιώθουν ότι είσαι κοντά τους και τα καταλαβαίνεις. Κι αν θέλουμε να κάνουμε ένα ακόμη σημαντικό βήμα για την εδραίωση αυτής της σχέσης είναι να τα αποδεχτούμε… όπως είναι και όχι όπως θα θέλαμε να είναι. Ίσως ακούγεται σκληρό αλλά το παιδί με αυτισμό θα είναι πάντα ένα παιδί με αυτιστικό τρόπο σκέψης και αυτιστικές συμπεριφορές. Θα βοηθούσε περισσότερο να ξεκινάμε αποδεχόμενοι αυτό παρά να προσπαθούμε να το μετατρέψουμε σε ένα «φυσιολογικό» παιδί, καθορίζοντας εμείς οι ίδιοι και αποφασίζοντας για το τι είναι φυσιολογικό και τι όχι. Τα παιδιά με αυτισμό είναι διαφορετικά, πολλές φορές μη λειτουργικά για τους ρυθμούς και τους τρόπους που εμείς έχουμε θέσει ή μάθει ως συμβάσεις και κανόνες στην κοινωνία που ζούμε, όμως, όσο διαφορετικά και αν είναι έχουν δικαίωμα να ζουν με σεβασμό και αποδοχή: σεβασμό για την προσωπικότητά τους και τις δυσκολίες τους, αποδοχή για αυτό που είναι. 

Αν «ακούγαμε» λίγο αυτά που τα ίδια τα παιδιά με το δικό τους τρόπο μας έλεγαν θα μπορούσαμε να τα βοηθήσουμε και πραγματικά. 

Και κλείνω με τα λόγια ενός παιδιού με αυτισμό: 

«Είμαι αυτιστικός και αυτό δεν αλλάζει. Είμαι αυτός που είμαι κι δεν πρόκειται να ξαναγεννηθώ από την αρχή. Το αυτιστικός το λέω εγώ και θα προτιμούσα να το λέτε κι εσείς γιατί τότε θα το είχατε πάρει απόφαση…»

Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγος- Κοινωνιολόγος, MSc.