Συγκρούσεις και διαμάχες γονέων- εφήβων

Γιατί υπάρχουν τόσο έντονες συγκρούσεις ανάμεσα σε γονείς και εφήβους;

 

Οι  συγκρούσεις  ανάμεσα  στον  έφηβο  και  τους  γονείς  μπορεί  να  προκαλέσουν  κρίση  στην  οικογένεια,  καθώς  μπορεί  να  φέρουν  στην  επιφάνεια  ξεχασμένες  ή  θαμμένες  καταστάσεις,  να  ξυπνήσουν  οικογενειακές  διαμάχες  και  να  οδηγήσουν  σε  συγκρούσεις  μέσα  στο  ζευγάρι.  Οι  γονείς  ως  πιο  έφηβοι  θα  πρέπει  να  αναλάβουν  τις  ευθύνες  τους  και  να  είναι  σταθεροί  και  σίγουροι,  δείχνοντας  δύναμη  και  σταθερότητα.  Αυτό  σημαίνει  ότι  οι  γονείς  θα  πρέπει  να  μην  προχωρήσουν  σε  ανώφελες  αντιδράσεις,  με  σκοπό  να  προσπαθήσουν  να  κυριαρχήσουν  απέναντι  τον  έφηβο.  Κατά  τη  διάρκεια  της  εφηβείας  των  παιδιών  δεν  βοηθά  μια  ανταγωνιστική  σχέση  ανάμεσα  σε  έφηβο  και  γονιό,  χωρίς  αυτό  να  σημαίνει  πως  οι  γονείς  δεν  συνεχίζουν  να  είναι  αυστηροί  όταν  χρειάζεται.  

 Πολλές  φορές  στην  εφηβεία  το  παιδί  δίνει  την  εντύπωση  ότι  αναζητά  με  κάθε  θυσία  τη  διαμάχη,  λες  και  μέσα  από  αυτές  θα  επικρατήσει  και  θα  αυτοεπιβεβαιωθεί.  Ο  έφηβος  έχει  την  ανάγκη  να  νιώσει  κάποια  εξουσία,  γιατί  έτσι  θα  μπορέσει  να  βρει  τον  εαυτό  του  και  να  ηρεμήσει  την  εσωτερική  αγωνία  που  νιώθει.  Η  αύξηση  των  συγκρούσεων  στην  εφηβεία  οφείλονται  στα  αυξημένα  επίπεδα  επιθετικότητας,  στην  τάση  του  εφήβου  για  άρνηση,  και  στα  νέα  συναισθήματα  που  βιώνουν.  Το  μίσος  είναι  ένα  συναίσθημα  που  τους  τρομάζει  κυρίως  όταν  κατευθύνεται  εναντίον  ανθρώπων  που  αγαπούν  πολύ,  όπως  είναι  οι  γονείς  τους.  Για  πρώτη  φορά  νιώθουν,  εκτός  από  αγάπη,  μίσος  και  αμφισβήτηση  για  τους  γονείς  τους.  Οι  έφηβοι  νιώθουν  ότι  θέλουν  να  αποχωριστούν  από  τους  γονείς  τους,  ενώ  ταυτόχρονα  νιώθουν  δυσκολία  να  το  κάνουν,  γιατί  βιώνουν  ανασφάλεια  και  άγχος  μακριά  τους.  Η  επιθετικότητα  του  εφήβου  προς  τους  γονείς  μπορεί  να  είναι  μια  προσπάθεια  για  αποστασιοποίηση  από  τους  γονείς.  

 Οι  εντάσεις  και  οι  ριψοκίνδυνες  συμπεριφορές  από  την  πλευρά  του  εφήβου  είναι  ένας  τρόπος  να  δοκιμάσει  τον  εαυτό  του  και  να  νιώσει  ότι  έχει  την  ελευθερία  ώστε  να  νιώσει  ξεχωριστό  άτομο.  Ο  ρόλος  του  γονιού  δεν  είναι  να  προφυλάσσει  τον  έφηβο  από  κάθε  κίνδυνο.  Ο  γονιός  θα  πρέπει  να  μάθει  στο  παιδί  να  αναγνωρίζει  και  να  εκτιμά  μόνο  του  τους  κινδύνους,  έτσι  να  προστατεύει  έτσι  τον  εαυτό  του.  Δεν  θα  πρέπει,  δηλαδή,  ο  γονιός  να  δρα  για  το  παιδί,  θα  πρέπει  να  δείχνει  στο  παιδί  τους  τρόπους  δράσεις  και  να  το  αφήνει  να  δοκιμάζει  τις  δυνάμεις  του,  τα  όρια  του.  Αν  βρεθεί  η  χρυσή  τομή  για  κάθε  σχέση  γονιού-  παιδιού  στο  μέλλον  θα  αποφευχθούν  πολλές  συγκρούσεις. 

 Η  απουσία  συγκρούσεων  και  διαμαχών  ανάμεσα  σε  γονείς  και  εφήβους  δεν  είναι  μια  ιδανική  κατάσταση,  καθώς  μπορεί  να  αφορά  την  αδυναμία  του  εφήβου  να  εξωτερικεύσει  τις  συγκρούσεις  και  τις  εντάσεις  που  νιώθει.  Ο  έφηβος  που  δεν  εκδηλώνει  το  θυμό,  το  μίσος  ή  την  ένταση  που  νιώθει  μπορεί  να  στραφεί  προς  τον  εαυτό  του  και  να  εκδηλώσει  διάφορες  αυτοκαταστροφικές  συμπεριφορές  ή  ψυχοσωματικά  συμπτώματα.  Επίθεση  στον  εαυτό  του  μπορεί  να  είναι  η  άρνηση  τροφής  ή  η  υπερκατανάλωση  τροφής,  η  κατανάλωση  αλκοόλ,  η  νυχτερινή  ενούρηση.  Τέτοιου  είδους  συμπεριφορές  και  συμπτώματα  μπορεί  να  αντικατοπτρίζουν  ένα  μπλοκάρισμα  του  εφήβου  που  δείχνει  να  μην  μπορεί  να  εκδηλώσει  τι  νιώθει  και  να  εκφράσει  τις  επιθυμίες  ή  τις  ανάγκες  του.

Παπαδοπούλου  Ελένη- Ψυχολόγος, MSc