Η γενιά του club sandwich

Πώς οι απαιτήσεις της ζωής οδηγούν σε νέες συνθήκες διαβίωσης;

 

Η αστάθεια αποτελεί ένα χαρακτηριστικό των σύγχρονων κοινωνιών και φαίνεται πως έχουμε προχωρήσει από τη γενιά sandwich στη γενιά του club sandwich, καθώς όλο και περισσότερες οικογένειες είναι οικογένειες πολλών γενεών, μεικτές, από άτομα που συμβιώνουν και επιλεγμένες οικογένειες. Ορισμένοι άνθρωποι βοηθούν συγγενείς και συνομηλίκους να μπορέσουν να σταθούν και πάλι στα πόδια τους, ενώ κάποιοι παρέχουν μακροπρόθεσμη βοήθεια. Στο παρελθόν χρησιμοποιούνταν ο όρος γενιά sandwich για να περιγράφει τον αυξανόμενο αριθμό των νοικοκυριών, στα οποία οι άνθρωποι φρόντιζαν ταυτόχρονα τα παιδιά τους και τους ηλικιωμένους γονείς τους. Η αλλαγή αυτή εξηγήθηκε μέσα από το baby boom και την αύξηση στο προσδόκιμο της ζωής. Σήμερα πλέον ένα σύνολο από παράγοντες έχει συμβάλλει σε μια ακόμη μεγαλύτερη αλλαγή και έχει οδηγήσει στη γενιά του club sandwich. Τέτοιου είδους παράγοντες είναι η οικονομική κρίση, η στεγαστική κρίση, οι χαμηλοί μισθοί, η παιδική μέριμνα και η απώλεια των δικτύων κοινωνικής ασφάλισης.

Όσον αφορά τη γενιά του club sandwich, οι οικογένειες πλέον δεν φροντίζουν μόνο τα μικρά παιδιά και τους ηλικιωμένους γονείς, αλλά και ενήλικα παιδιά που επιστρέφουν στο σπίτι ή και συνομηλίκους ή φίλους, αδέρφια ή άτομα της ευρύτερης οικογένειάς τους. Αυτό οδηγεί σε ένα νέο στρώμα στο sandwich, το οποίο οδηγεί σε διπλασιασμό του. Η επιστροφή των ενήλικων παιδιών στο σπίτι των γονιών ονομάζεται μπούμερανγκ και αποτελεί χαρακτηριστικό της σημερινής γενιάς των 20-30 ετών. Οι βασικοί λόγοι που οδηγούν σε αυτό είναι η δυσκολία εύρεσης οικονομικά προσιτής στέγης και το χρέος των φοιτητικών δανείων.   

Επίσης, σε κάποιες περιπτώσεις στα άτομα της οικογένειας προστίθενται και φίλοι, που δεν έχουν κάπου να μείνουν. Τα άτομα αυτά αν δεν έβρισκαν στέγη θα κατέληγαν να είναι άστεγα. Τα άτομα αυτά ονομάζονται «κρυμμένοι άστεγοι» και μπορεί να είναι τόσο ενήλικες όσο και τα παιδιά τους. Μερικές φορές οι καναπέδες που φιλοξενούνται μετατρέπονται σε δωμάτια στα οποία διαμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι φίλοι, σε πολλές περιπτώσεις, είναι η μοναδική πηγή βοήθειας. Τα έξοδα διαβίωσης και το ύψος των ενοικίων οδήγησε πολλά άτομα να μετακομίσουν και να συγκατοικήσουν με άλλα άτομα. Κι ενώ πολλοί θεωρούν ότι πρόκειται για μια μεταβατική περίοδο, σε πολλές περιπτώσεις αυτό μετατρέπεται σε μια παγιωμένη κατάσταση.

Σημαντικό ρόλο σε αυτή την κατάσταση έπαιξαν και τα lockdown, που έκαναν πιο έντονη τη μοναξιά αλλά και μείωσαν τους οικονομικούς πόρους πολλών νοικοκυριών. Ορισμένα άτομα άρχισαν να αναζητούν εναλλακτικούς τρόπους διαβίωσης, ώστε να έχουν παρέα και να μοιράζονται και τα έξοδα του σπιτιού. Αυτός ο τρόπος διαβίωσης αποτρέπει τη διολίσθηση του τρόπου ζωής κάτω από το όριο της φτώχειας και δημιουργεί ένα αλληλοϋποστηρικτικό περιβάλλον. Πρόκειται για μια αλλαγή που δείχνει ότι δεν υπάρχει πλέον η πυρηνική οικογένεια, αλλά έχουν αλλάξει οι συνθήκες διαβίωσης και συχνά συναντάμε μια ευρύτερη «οικογένεια», που τα μέλη της δεν συνδέονται απαραίτητα με δεσμούς αίματος και συγγένειας.

 

Πηγή:

https://www.psychologytoday.com/us/blog/unpacking-social-relations/202402/the-club-sandwich-generation. The Club Sandwich Generation. Life demands are serving up new living arrangements.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.