Φοβίες του σεξ

Η φοβία για το σεξ είναι ένας έντονος και παράλογος φόβος για τη σεξουαλικότητα, που προκαλεί σημαντική δυσφορία και έχει σημαντικό αντίκτυπο στη ζωή του πάσχοντος. Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι φοβιών που σχετίζονται με τη σεξουαλικότητα:

Γενοφοβία (Genophobia): ο φόβος του σεξ.

Αφροφοβία (Aphrophobia): ο φόβος του να αισθανθείς και να έχεις σεξουαλική επιθυμία.

Ερωτοφοβία (erotophobia): ο φόβος για τους ανθρώπους, αντικείμενα ή πράξεις που σχετίζονται με το σεξ.

Η γενοφοβία είναι η πιο συχνή από τις φοβίες του σεξ. Σε αυτή τη φοβία υπάρχει ένας φόβος οικειότητας και οικείας επαφής και αφορά όλα όσα συνοδεύουν τη σεξουαλική επαφή.

Μαζί με τη γενοφοβία, εμφανίζονται και άλλες φοβίες, όπως:

Νοσοφοβία, που είναι ο φόβος έκθεσης σε μικρόβια ή άλλη μόλυνση.

Υποχονδρία, που είναι ο υπερβολικός φόβος για εμφάνιση ασθενειών.

Γυμνοφοβία, που είναι ο φόβος να είσαι γυμνός και να βλέπεις γυμνούς ανθρώπους.

Ετεροφοβία, που είναι ο φόβος του αντίθετου φύλου.

Απτοφοβία, που είναι ο φόβος της επαφής, του να σε αγγίζουν και να αγγίζουν τους άλλους.

Τοκοφοβία, που είναι ο φόβος της εγκυμοσύνης και του τοκετού. 

 

Πώς αναπτύσσεται η σεξουαλική φοβία;

 Μπορεί να υπάρχει μια γενετική προδιάθεση, δηλαδή μια φυσική προδιάθεση προς τις αγχώδεις διαταραχές, μέρος των οποίων είναι οι φοβίες. Οι ψευδείς πεποιθήσεις μπορεί πιο εύκολα να επικρατήσουν και να μετατραπούν σε φοβία. Επίσης, αν το περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγάλωσε το άτομο ήταν μη ασφαλές και διαρκώς τόνιζε την επικινδυνότητα και τους κινδύνους του σεξ μιλώντας για κινδύνους μόλυνσης και εγκυμοσύνης παρά για τις απολαύσεις του σεξ αυτό μπορεί να παίξει ρόλο στην ανάπτυξη της φοβίας. Μία από τις πιο κοινές αιτίες σεξουαλικής φοβίας είναι τα τραυματικά συμβάντα που σχετίζονται με τη σεξουαλική δραστηριότητα, όπως κακοποίηση, επίθεση ή βιασμός. Η σεξουαλική φοβία συνδέεται συχνά με τη διαταραχή μετατραυματικού στρες, καθώς οι σεξουαλικές καταστάσεις φέρνουν αναμνήσεις από το τραυματικό συμβάν. Όσο πιο έντονο είναι το τραύμα ή όσο περισσότερα είναι τα τραυματικά γεγονότα, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος ανάπτυξης της μετατραυματικής διαταραχής και της σεξουαλικής φοβίας.

Στην ανάπτυξη φοβιών σημαντικό ρόλο παίζει η αποφυγή καταστάσεων που μας τρομάζουν. Όσο περισσότερο αποφεύγουμε καταστάσεις, τόσο πιο έντονη γίνεται η απειλή αυτών στο μυαλό μας και τόσο πιο έντονο γίνεται το άγχος. Κάθε αποφυγή ενισχύει το άγχος και οδηγεί στην κατασκευή της φοβίας. Επίσης, σε ψυχολογικούς λόγους μπορεί να οφείλεται στις γυναίκες η ακούσια σύσπαση των μυών του κόλπου, γεγονός που μπορεί να κάνει τη σεξουαλική επαφή επώδυνη ή αδύνατη. Μπορεί να οφείλεται σε τραύμα ή να είναι αποτέλεσμα επίμονης αποφυγής του σεξ, με αποτέλεσμα την εμφάνιση της φοβίας.

Στους άνδρες, εξαιτίας ψυχολογικών λόγων μπορεί να εμφανιστεί στυτική δυσλειτουργία ή πρόωρη εκσπερμάτωση. Σε περίπτωση που αποκλειστούν οι οργανικοί λόγοι, ο άνδρας που εμφανίζει αυτές τις δυσκολίες, μπορεί να αποφεύγει τις σεξουαλικές αλληλεπιδράσεις, με αποτέλεσμα την εκδήλωση γενοφοβίας. Επίσης, σε πολλούς άνδρες υπάρχει και το άγχος της σεξουαλικής απόδοσης, έχοντας ως συνέπεια την αποφυγή του σεξ, το οποίο μπορεί να εξελιχθεί σε σεξοφοβία με την πάροδο του χρόνου. Ο φόβος της γελοιοποίησης ή της κακής απόδοσης προκαλεί μεγάλο ψυχολογικό πόνο που συνδέεται με την ιδέα της σεξουαλικής οικειότητας.

Και στα δύο φύλα, σημαντικό ρόλο παίζει η ντροπή που νιώθει το άτομο για την εικόνα του σώματος, αυξάνοντας τον φόβο της οικειότητας, που συνδέεται με το γυμνό και το να δεχθεί κανείς το σώμα του σε κάποιον άλλο, με τον φόβο ότι θα τον κρίνουν ή τον κοροϊδεύουν.

 

Γυμνοφοβία (Gymnophobia)

Συνδέεται με τον φόβο της τέλειας εικόνας του σώματος. Άτομα και των δύο φύλων που πάσχουν από αυτή τη φοβία έχουν εξιδανικεύσει τα σώματα στο μυαλό τους, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να αντικρίσουν τον εαυτό τους ή τον σύντροφό τους γυμνό. Κατ’ επέκταση, αυτή η φοβία παρεμποδίζει το άτομο από τη σεξουαλική απόλαυση και ολοκλήρωση.

Τα συμπτώματα που εμφανίζει το άτομο με γυμνοφοβία είναι δύσπνοια, ακανόνιστοι καρδιακοί παλμοί, εφίδρωση, ναυτία και έμετος.

Τα αίτια της γυμνοφοβίας μπορεί να είναι τα αισθήματα κατωτερότητας του σώματος, που εμποδίζουν το άτομο από την έκθεσή του στους άλλους. Για κάποια άτομα με γυμνοφοβία, το τραύμα είναι ακόμα βαθύτερο, καθώς συνδέουν τη γυμνότητα του σώματος με την έκθεση της προσωπικότητάς τους. Τα άτομα βιώνουν έντονα επίπεδα άγχους καθώς νιώθουν μια έλλειψη προστασίας, όπως είναι η προστασία που τους προσφέρουν τα ενδύματα. Αυτή η φοβία μπορεί να πυροδοτηθεί από κάτι που το άτομο είδε στην τηλεόραση ή σε μια ταινία. 

 

Πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε μια σεξουαλική φοβία;

Η ύπαρξη ενός έντονου και παράλογου φόβου για το σεξ και για θέματα που συνδέονται με το σεξ μπορεί να μας οδηγήσει σε κινητοποίηση αναγνώρισης της φοβίας. Βασικό σύμπτωμα που εμφανίζεται είναι το άγχος, ενώ το άτομο αποφεύγει καταστάσεις που του δημιουργούν έντονο άγχος. Σε πολλές περιπτώσεις, το άγχος και η ανησυχία σωματοποιούνται, με αποτέλεσμα το άτομο να νιώθει πανικό και να προσπαθεί με κάθε κόστος να ξεφύγει ή να αποφύγει αυτή την κατάσταση. Ο έντονος και παράλογος φόβος σε συνδυασμό με την αποφυγή, καθώς και τα σωματικά συμπτώματα του στρες δείχνουν την ανάγκη για αναζήτηση βοήθειας. Η διαφορά ανάμεσα στη φοβία για το σεξ και στην ασεξουαλικότητα είναι ότι οι άνθρωποι με φοβία για το σεξ νιώθουν σεξουαλική επιθυμία, αλλά στερούν τον εαυτό τους από το σεξ λόγω του φόβου, ενώ οι ασεξουαλικοί άνθρωποι δεν νιώθουν σεξουαλική έλξη προς τους άλλους.

 

Πηγές:

https://anxiety.care/definition-sexual-phobia-sexual-activity-fear/. Sexual phobia.

https://www.allaboutcounseling.com/library/gymnophobia/. Gymnophobia.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.