Μια ψυχολογική ματιά της υπογονιμότητας

Χαμένη παιδικότητα

Γυναίκες που από μικρή ηλικία είχαν αναλάβει μητρικά καθήκοντα ή ανέλαβαν τον ρόλο της μητέρας, καθώς και γυναίκες που δεν μεγάλωσαν με εμφανή την παρουσία του πατέρα... Πώς εξελίσσεται η γονιμότητα αυτών των γυναικών;

Η παιδική ηλικία αποτελεί μια σημαντική και πολύτιμη περίοδο στη ζωή του ατόμου, βάζοντας τα θεμέλια για μια σταθερή ψυχική δομή. Όταν το παιδί έχει βιώσει εμπειρίες γενναιοδωρίας και επιθυμίας για ζωή κατά την παιδική του ηλικία έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει ψυχικά αποθέματα, από τα οποία μπορεί να αντλήσει δυνάμεις σε μετέπειτα στάδια της ζωής του. 

Σημαντικό ρόλο στη ζωή του παιδιού παίζει και ο πατέρας, ο οποίος στα πρώτα βήματα του παιδιού έχει έναν προστατευτικό ρόλο στη σχέση μητέρας- παιδιού. Ο πατέρας μπορεί να χρειαστεί να αντικαταστήσει τη μητέρα, αν η ίδια δεν μπορεί να μεγαλώσει ικανοποιητικά το παιδί, ή να βοηθήσει στον αποχωρισμό εφόσον η μητέρα δεν μπορεί να το αποχωριστεί. Υπάρχουν μητέρες που «κλέβουν» την ψυχική ικανότητα των παιδιών τους ή την παιδικότητά τους.

Συνήθως, οι μητέρες των υπογόνιμων γυναικών είναι άτομα που έχουν ρουφήξει όλη την ενέργεια των παιδιών τους, ενώ οι πατέρες των υπογόνιμων γυναικών είναι απόντες, αδύναμοι, εξαρτημένοι από κάποια ουσία ή κακοποιητικοί με τα παιδιά. Η έλλειψη πατρικής φιγούρας επηρεάζει την εξέλιξη των γυναικών. «Αν ο πατέρας δεν υπήρξε ένα αντικείμενο αγάπης που ενέπνεε εμπιστοσύνη την κόρη του, εκείνη μένει μπλεγμένη σε μια οδυνηρή εξάρτηση από τη μητέρα της και εμποδίζεται στην ανάπτυξή της σαν γυναίκα» (σελ. 118). Όταν το παιδί καλείται από μικρή ηλικία να προσφέρει ψυχικά και σωματικά τότε οδηγείται στο να αισθάνεται θυμό και απογοήτευση, τα οποία πολλές φορές οδηγούν σε ενοχές.

 

Οδυνηρές εμπειρίες

Οι οδυνηρές εμπειρίες και τα τραύματα που φέρει η γυναίκα από την παιδική της ηλικία διαταράσσουν τη συναισθηματική της ανάπτυξη και δημιουργούν μια εσωτερική σύγκρουση. Οι έντονα οδυνηρές εμπειρίες τα πρώτα χρόνια της ζωής δημιουργούν ένα αίσθημα φόβου, που ανακατεύεται με την επιθυμία για παιδί, ενώ ταυτόχρονα το άτομο βιώνει μια κρίση ταυτότητας. Η μη δομημένη ταυτότητα αφήνει αναπάντητα ορισμένα ερωτήματα, όπως «ποια είμαι; Τι μου επιτρέπεται να κάνω;, ποιος είναι ο πατέρας και η μητέρα μου; Τι είναι ένας σύζυγος;». Μέσα σε αυτή τη βίωση ανασφάλειας δεν μπορεί να αποδεσμευτεί από τη σχέση με τη μητέρα κι όσο παραμένει προσκολλημένη σ’ αυτή τη σχέση τόσο δεν μπορεί να προχωρήσει μπροστά. Η απώλεια ή η αλλαγή προσώπων αναφοράς στην πρώιμη παιδική ηλικία και τα βαριά πλήγματα μπορεί να οδηγήσουν σε μόνιμα τραύματα και κάτω από ορισμένες συνθήκες να οδηγήσουν στην υπογονιμότητα (σελ. 109).

Τα τραύματα της παιδικής ηλικίας μπορεί να οδηγήσουν σε καταπίεση των συναισθημάτων, σε ένα πρώιμο αίσθημα κατωτερότητας και σε μια οργή προς τη μητέρα ή τον πατέρα, που μπορεί να προκαλέσει ένα αίσθημα απελπισίας και καταδίκης στη σιωπή. Πολλές γυναίκες επιλέγουν από ντροπή ή αμηχανία να μη μοιραστούν τις οδυνηρές εμπειρίες τους με τον σύζυγό τους, με αποτέλεσμα να συνεχίζουν να ζουν μια ζωή μέσα στο ψέμα, πληγώνοντας συνεχώς τον εαυτό τους, και μη μπορώντας να δομήσουν μια σχέση εμπιστοσύνης με τον σύντροφό τους. Έτσι δεν καταφέρνουν να βρουν ποτέ την πατρίδα που πάντα νοσταλγούσαν και να βρεθούν σε μια ειλικρινή και συναισθηματικά σταθερή σχέση που θα νιώσουν πλήρη αποδοχή και προστασία, μια ολοκληρωμένη οντότητα, που θα μπορέσει να εξελιχθεί…

Διάφορα συναισθήματα μπορεί να ακολουθούν μια γυναίκα με υπογονιμότητα… ανησυχία και απελπισία, θλίψη… προσκόλληση σε αξίες ή πρόσωπα… Πώς τα άστοργα, παγωμένα χέρια της παιδικής ηλικίας μπορούν να μετατραπούν σε μια συμπονετική αλυσίδα ανθρώπινων χεριών;

Auhagen- Stephanos, Ute. (2006). Υπογονιμότητα. Όταν η ψυχή λέει όχι! Αθήνα: Θυμάρι.