Διαβάζοντας το βιβλίο: «Πλησιάζοντας τον θάνατο»

Τα πέντε στάδια του πένθους

Της Kubler- Ross

 

«Πενήντα χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση, το Πλησιάζοντας τον θάνατο της Elisabeth Kübler-Ross κυκλοφορεί για πρώτη φορά στα ελληνικά. Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες ψυχολογικές μελέτες του 20ού αιώνα, που επηρέασε βαθιά τους τομείς της ψυχικής υγείας και της έρευνας σχετικά με τον άνθρωπο.

Η Αμερικανοελβετίδα ψυχίατρος, όπως είναι πολύ γνωστό, εισήγαγε τη θεωρία για τα «πέντε στάδια του πένθους» που διατρέχει ο καταληκτικός ασθενής: άρνηση, θυμός, διαπραγμάτευση, κατάθλιψη και αποδοχή.

Μέσω συνεντεύξεων και συνομιλιών, η Kübler-Ross διερεύνησε πώς ο επικείμενος θάνατος επηρεάζει τον ασθενή, τους γιατρούς και το ιατρικό προσωπικό που βρίσκεται κοντά του, καθώς και το οικογενειακό του περιβάλλον, και διαμόρφωσε τη θεωρία της, η οποία παραμένει μέχρι σήμερα σημείο αναφοράς στον χώρο της ψυχιατρικής.

Η έκδοση περιλαμβάνει εισαγωγικό σημείωμα του ψυχίατρου, παιδοψυχίατρου και ψυχαναλυτή Αθανάσιου Αλεξανδρίδη» (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου).

 

«Ένα σπουδαίο μάθημα για τους ζωντανούς», Περιοδικό Life

 

«Ο θάνατος παραμένει ακόμα ένα τρομαχτικό, φρικιαστικό συμβάν, και ο φόβος του θανάτου είναι κοινός ανθρώπινος φόβος, ακόμη και αν νομίζουμε πως τον έχουμε ελέγξει με πολλούς τρόπους.

Το μόνο που έχει στην πραγματικότητα αλλάξει είναι ο τρόπος ο οποίος διαχειριζόμαστε και αντιμετωπίζουμε το τελικό στάδιο της ζωής και τους ετοιμοθάνατους ασθενείς» (σελ. 35).

«Όσο μεγαλύτερη πρόοδο κάνουμε στην επιστήμη, τόσο μεγαλώνει και ο φόβος που έχουμε για τον θάνατο, αλλά και η άρνησή μας να αποδεχτούμε ότι είναι δεδομένος.

Χρησιμοποιούμε ευφημισμούς, κάνουμε τους νεκρούς να μοιάζουν σαν να κοιμούνται, στέλνουμε τα παιδιά μακριά για να τα προστατεύσουμε από την ένταση και τον φόβο μέσα στο σπίτι, αν ο ασθενής είναι αρκετά τυχερός ώστε να πεθάνει σε αυτό, δεν επιτρέπουμε στα μικρά παιδιά να επισκεφθούν τους γονείς τους που πεθαίνουν στο νοσοκομείο, κάνουμε έντονες και μακρές συζητήσεις για το αν πρέπει να λέμε στους ασθενείς την αλήθεια- ένα ζήτημα που σπάνια προκύπτει όταν το πρόσωπο που πεθαίνει το φροντίζει ο οικογενειακός γιατρός, ο οποίος το γνωρίζει από τη στιγμή της γέννησής του μέχρι τον θάνατό του και ξέρει τα ελαττώματα και τα προτερήματα κάθε μέλους της οικογένειας.

Πιστεύω πως υπάρχουν πολλοί λόγοι για αυτή την ισχυρή απροθυμία μας να αντιμετωπίσουμε τον θάνατο με ηρεμία.

Ένας από τους πιο σημαντικούς είναι ότι ο θάνατος σήμερα είναι, με πολλούς τρόπους, πολύ πιο φρικτός, δηλαδή πιο μοναχικός, πιο αυτοματοποιημένος, πιο απάνθρωπος σήμερα σε κάποιες περιπτώσεις είναι δύσκολο ακόμη και να καθοριστεί πότε ήταν η ακριβώς ώρα θανάτου κάποιου.

Ο θάνατος γίνεται μοναχικός και απρόσωπος κυρίως διότι ο ασθενής απομακρύνεται από το οικείο περιβάλλον του για να εισαχθεί στο τμήμα επειγόντων περιστατικών» (σελ. 39-40).

 

Kubler-Ross, E. (2019). Πλησιάζοντας τον θάνατο. Τα πέντε στάδια του πένθους. Εκδόσεις Ίκαρος. 

 

Νίκος Κουραβάνας & Ελένη Παπαδοπούλου, Ψυχολόγοι, MSc, MA.