Διαβάζοντας… το βιβλίο: «Ένας τόπος ασφαλής. Προετοιμάζοντας το έδαφος της ψυχοθεραπείας»

Του Leston Havens

 

Στο βιβλίο αυτό, ο Λέστον Χέηβενς, που αποτελεί μια σημαντική μορφή της αμερικάνικης ψυχιατρικής και ψυχοθεραπείας περιγράφει τη θεραπευτική σχέση. Σχεδόν άγνωστος στο ελληνικό κοινό, κυκλοφορεί το πρώτο του βιβλίο στα ελληνικά, παρουσιάζοντας την ψυχοθεραπευτική πράξη σαν μια βαθιά ανθρώπινη σχέση βασισμένη στην αποδοχή και στην επαφή, προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός ασφαλούς τόπου μέσα στον οποίο μπορεί κανείς να υπάρξει.

Σύμφωνα με τον ίδιο τον Leston Havens, όπως αναφέρει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του:

 «Πρόσφατα συλλογιζόμουν τον τρόπο που κοιτάζουμε τη ζωή και τους ανθρώπους, τον τρόπο που καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλο και που επηρεάζουμε ο ένας τη ζωή του άλλου. Αυτό που υπαινίσσομαι είναι ότι τα δύο κύρια βιώματα στις σχέσεις των ανθρώπων είναι η αίσθηση της ομοιότητας και η αίσθηση της διαφοράς. Πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε και, ακόμη περισσότερο, να υπογραμμίσουμε και να σεβαστούμε τις διαφορές μας;

Πρώτα πρέπει να ξεπεράσουμε την έκπληξη που μας προκαλούν. Στην πραγματικότητα βέβαια, αν λάβουμε υπόψη τον τρόπο που είμαστε φτιαγμένοι, δεν θα έπρεπε σχεδόν καθόλου να μας εκπλήσσουν. Σημειώστε ότι ακόμη και βαθιά μέσα μας υπάρχουν διαφορές, που τις βιώνουμε σαν συγκρούσεις. Κατόπιν, σαν καλοί επιστήμονες και ανθρωπιστές, πρέπει να κάνουμε το πείραμα να μπούμε στη θέση του άλλου σαν να ήταν ένα μέρος του εαυτού μας με το οποίο διαφωνούμε. Μπορεί να χρειαστεί ακόμη και να ασκηθούμε σ’ αυτό για δύσκολες εμπειρίες όπως ο γάμος. Όσοι το κάνουν πράξη, θα εκπλαγούν πως ανοίγεται μπροστά στον καθένα μας η ζωή του άλλου. Το ίδιο ισχύει και στην κλινική πράξη, ειδικά με ανθρώπους παρανοϊκούς και μεγαλομανείς.

Το τελικό ερώτημα είναι: Υπάρχει τίποτε άλλο; Το πάθος, φυσικά. Και η ασφάλεια. αλλά αυτά συνήθως είναι εφήμερα και συχνά οδηγούν σε απογοητεύσεις. Ο σκοπός είναι να κατασκευάσουμε βιώσιμη ζωή και να τη μοιραστούμε, ειδικά με αυτούς που αγαπάμε».

«Όσο οι θεραπευτές βασίζονται στο πως περιγράφουν οι ασθενείς τα προβλήματά τους, διατρέχουμε τον κίνδυνο να βλέπουμε τα πράγματα όπως τα βλέπουν εκείνοι. Αυτό μπορεί να είναι ‘ενσυναισθητικό’, μπορεί όμως να είναι και διαστρεβλωτικό και αποκαρδιωτικό. Οι ψυχολογικές αναφορές αποκαλύπτουν ένα παράδοξο που αναστρέφει θετικό και αρνητικό, φιγούρα και φόντο» (σελ. 36).

«Ίσως το μεγαλύτερο προνόμιο και η μεγαλύτερη χαρά, όταν κάνεις σε κάποιον ψυχοθεραπεία, είναι ότι ξαναφέρνεις τους ψυχικά ετοιμοθάνατους στη ζωή. Αυτό εννοώ λύτρωση» (σελ. 65).

«Ορισμένες ψυχοπαθητικές πράξεις είναι επαναλήψεις βιωμάτων που είχε ο ασθενής στην παιδική του ηλικία, όχι ως επιτιθέμενος αλλά ως θύμα, ο εμπρηστής πολλές φορές έχει υποστεί άσχημο έγκαυμα ως παιδί. Η ψυχοπαθητικότητα εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα όταν ο ένας γονέας είναι απών κι ο άλλος είναι εξαιρετικά ασυνεπής στο ζήτημα της πειθαρχίας αλλά και όταν τα παιδιά μεγαλώνουν σε μεγάλα ιδρύματα χωρίς γονεϊκές φιγούρες» (σελ. 180).

 

Πηγή:

Leston Havens. 2012. «Ένας τόπος ασφαλής. Προετοιμάζοντας το έδαφος της ψυχοθεραπείας». Εκδόσεις ΑΓΡΑ.

 

Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.