Μετά από μια καταστροφή: Σωματικά σώοι αλλά με ψυχικά τραύματα…

Μετά από ένα δυστύχημα, μετά από μια μαζική καταστροφή, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε όσους έχασαν τη ζωή τους… Δεν θα πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι εξίσου δύσκολη και ιδιαίτερα τραυματική είναι αυτή η κατάσταση και για όσους κατάφεραν να επιζήσουν με περισσότερες ή λιγότερες γρατσουνιές στο σώμα τους… Το βασικό ερώτημα είναι: τι γίνεται στην ψυχή τους; Όλα όσα έζησαν θα τους ακολουθούν στην υπόλοιπη ζωή τους. Ποτέ πια δεν θα είναι οι ίδιοι άνθρωποι, ποτέ πια δεν θα είναι όλα ανέμελα ή ήρεμα… Πάντα θα υπάρχει μια συναισθηματική ένταση, ένα τραύμα που όσο και να επουλωθεί θα είναι εκεί να τους θυμίζει τι έζησαν. 

 

Μετά από ένα δυστύχημα, πολλοί άνθρωποι βιώνουν συναισθηματική δυσφορία. Κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης, που ακολουθεί μετά το τραυματικό γεγονός, μπορεί να εμφανιστούν αυξημένα επίπεδα στρες (διαταραχή μετατραυματικού στρες), άγχους, κατάθλιψης, αγωνίας, φόβου, καθώς και προβλήματα με τον ύπνο, εφιάλτες σχετικά με το συμβάν και άλλα συμπτώματα. Τα έντονα συναισθήματα μπορεί να οδηγήσουν το άτομο σε αποφυγή: να αποφύγει καταστάσεις και συμπεριφορές που συνδέονται με αυτό που έζησε, να αποφύγει ανθρώπους που συνδέονται με αυτό που έζησε… Όταν τα συμπτώματα αυτά αρχίζουν να παρεμποδίζουν την καθημερινότητα του ατόμου, τότε χρειάζεται βοήθεια ώστε να μπορέσει το άτομο να επιστρέψει στη ρουτίνα της καθημερινής ζωής.

Χρειάζεται ένα χρονικό διάστημα για να μπορέσει το άτομο να ηρεμήσει και να ξεπεράσει το γεγονός που έχει βιώσει. Όσο πιο τραυματικό είναι το γεγονός τόσο πιο δύσκολη είναι η διαδικασία που ακολουθεί το άτομο μέχρι να επανέλθει στην καθημερινότητά του. Στόχος δεν είναι να απωθήσει ή να αρνηθεί το γεγονός παριστάνοντας ότι ποτέ δε συνέβη, αλλά να εκφράζει τα  συναισθήματα που νιώθει, να συζητά σχετικά με αυτό, να φροντίζει τον εαυτό του. Τα συναισθήματα είναι καλό να εκδηλώνονται και το άτομο να αναγνωρίζει τι νιώθει και πώς οι συμπεριφορές του συνδέονται με το τραυματικό γεγονός. Το άτομο θα πρέπει να εστιάσει σε πράγματα και καταστάσεις που έχει τον έλεγχο και να νιώσει ότι μπορεί να σταθεί στα πόδια του και να προχωρήσει.

Επομένως, μετά από ένα δυστύχημα είναι λογικό αρχικά να εστιάσουμε σε σωματικούς τραυματισμούς και να παραβλέψουμε τον συναισθηματικό αντίκτυπο που έχει αυτό το γεγονός για τον ψυχισμό μας, όμως… γρήγορα θα συνειδητοποιήσουμε ότι τα θραύσματα της ψυχής είναι αρκετά σοβαρά και θα πρέπει να βρούμε τρόπους αντιμετώπισης. Υπάρχουν, δηλαδή και τραύματα που δεν μπορούμε να δούμε, δεν είναι ορατά στα μάτια μας, όμως, τα βιώνουμε βαθιά μέσα μας. Η απειλή της ζωής μας, το να έρθουμε πολύ κοντά στον θάνατο είναι ένα ιδιαίτερα τραυματικό γεγονός… και περνώντας οι μέρες είναι πιο έντονο το αίσθημα αδυναμίας και εξάντλησης που νιώθουμε. Η ενασχόληση με αυτό που συνέβη, η έκφραση των συναισθημάτων που συνδέονται με αυτό και η στήριξη από το περιβάλλον, χωρίς να κρύβουμε το πώς νιώθουμε είναι ιδιαίτερα βοηθητικά, ώστε να μπορέσουμε να επεξεργαστούμε όσο περισσότερο μπορούμε αυτό το έντονο γεγονός, χωρίς να επιλέξουμε να το θάψουμε, θεωρώντας πώς έτσι θα το αφήσουμε πίσω μας… Ξέρουμε ότι από εδώ και πέρα θα ζούμε με αυτό, το ζητούμενο είναι πώς θα μπορέσουμε να νιώσουμε σιγά- σιγά και πάλι ασφαλείς και ήρεμοι…

 

Πηγές:

https://adaa.org/learn-from-us/from-the-experts/blog-posts/consumer/how-cope-trauma-after-accident. How to Cope with Trauma After an Accident.

https://kauveryhospital.com/blog/psychiatry/emotional-trauma-after-an-accident/. Emotional Trauma after an Accident.

 

Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.