Διαβάζοντας: Φόβος Κατάρρευσης

του D.W. Winnicott

 

Πρόκειται για ένα άρθρο του Winnicott, που όπως καταλαβαίνει κανείς από τον τίτλο, μιλάει για τον φόβο της κατάρρευσης. Ο ίδιος αναφέρει στην περίληψή του τα εξής λόγια που μας βοηθούν να καταλάβουμε καλύτερα: «προσπάθησα να δείξω ότι ο φόβος κατάρρευσης μπορεί να είναι ο φόβος ενός παρελθόντος γεγονότος που δεν έχει βιωθεί ακόμη ως εμπειρία. Η αναγκαιότητα αυτής της εμπειρίας είναι ισοδύναμη εκείνης της ενθύμησης στην ανάλυση των νευρωσικών. Αυτή η ιδέα μπορεί να βρει εφαρμογή και σε άλλους φόβους συγγενικούς κι έτσι ανέφερα το φόβο θανάτου και την αναζήτηση του κενού.» (σ.37).

 

Στις σελίδες αυτού του βιβλίου θα βρει κανείς αρκετές πληροφορίες για τη ζωή του Winnicott, για το έργο του, αλλά και για την ψυχανάλυση, καθώς ο ίδιος ήταν ψυχαναλυτής. Έχουν πολύ ενδιαφέρον τα σχόλια που μπορεί ο αναγνώστης να βρει κάτω από το κείμενο, καθώς μας παρέχουν αρκετές πληροφορίες για κάποιους όρους, και διευκολύνουν την κατανόηση του κειμένου.

Είναι ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί από όσες κι όσους επιθυμούν να εντρυφήσουν περισσότερο στους στοχασμούς του Winnicott. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το σημείο στη σελίδα 24, όπου γίνεται αναφορά για την ψυχωσική ασθένεια ως άμυνα. Φυσικά όλες οι ενότητες είναι αρκετά ενδιαφέρουσες, όπως και η ερμηνεία του Winnicott για τον φόβο του θανάτου, αλλά και το αίσθημα κενού. 

 

Εξίσου ενδιαφέρον επίσης, παρουσιάζει ο επίλογος σχολίων του μεταφραστή, Γ. Αλουπή, κυρίως κάποια λόγια όπου παραθέτει το πώς ο ίδιος ο μεταφραστής εκλαμβάνει την ψυχανάλυση. Αναφέρει, λοιπόν, τα εξής: «η ψυχανάλυση, σαν κλινική πρακτική και θεώρηση του κόσμου, ενέχει ως σημαίνον μια διαδικασία ανάλυσης ενός κωδικού συστήματος. Η Φροϋδική μεταψυχολογία αποτελεί προσπάθεια μεταγραφής αυτού του συστήματος διά μέσω ενός σχήματος κατανοήσιμου και συνδιαλογικού. Κατ’ αυτήν, ο ψυχικός κόσμος παίρνει τη μορφή συστήματος με διακριτά χαρακτηριστικά και διαστρωματώσεις. Ακούγοντας ένα κείμενο, παρακολουθώντας το λόγο κάποιου ασθενούς, παρατηρώντας έναν πίνακα, η ψυχαναλυτική σκέψη στοχεύει στην ανάλυση του περιεχομένου. Μπορεί η αναφορά της να ανατρέχει σε κάποιες οικουμενικές αρχές, όπως το Οιδιπόδειο, όμως ο πρωταρχικός σκοπός της παραμένει, η αναγνώριση των βασικών στοιχείων που συνθέτουν το κωδικό σύστημα. Ο νεωτερισμός του Winnicott βασίζεται ίσως στο ότι, χωρίς να προδίδει τη φροϋδική μεθοδολογία, προτείνει τη χωρική μελέτη του πεδίου συνάντησης δύο ψυχικών κόσμων, με βάση τη σχέση μητέρας – παιδιού. Μ’ αυτό τον τρόπο, το σεξουαλικό υποκείμενο που φαντασιώνει γίνεται αντικείμενο προσέγγισης σε αναφορά με τη διαδικασία εξέλιξής του μέσα σε ένα χώρο. Η μοναξιά παίρνει τη θέση οντολογικής έννοιας, γύρω από την οποία χτίζεται και βιώνεται η ανθρώπινη ύπαρξη. Η παρατήρηση έτσι μετατίθεται εκ των ένδον εις τα πέριξ» (σ.40).  

Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί, καθώς μπορεί να αποτελέσει πλούσια τροφή για σκέψη και στοχασμό. Σας ευχόμαστε καλή ανάγνωση!

 

Πηγή:

D.W. Winnicott, Φόβος Κατάρρευσης, Εκδόσεις: Άγρα, Αθήνα.

 

Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.