Διαβάζοντας: «Τα Χριστούγεννα του Ηρακλή Πουαρό»

της Αγκάθα Κρίστι

Πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον και ίσως ένα από τα καλύτερα για το είδος του βιβλίο! 

Στο εξώφυλλο αναφέρονται τα εξής λόγια: «Τα Χριστούγεννα συναντάμε μια έντονη υποκρισία, μια υποκρισία με κίνητρο αγαθό, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν παύει να συνιστά υποκρισία! Είναι παραμονή Χριστουγέννων και στην έπαυλη των Λι έχει μαζευτεί όλη η οικογένεια, ακόμα και μέλη χαμένα για χρόνια, για να περάσουν μαζί τις γιορτινές μέρες. Μετά το δείπνο, όμως, αντί για τραγούδια και ευχές, ακούγονται από το δωμάτιο του ηλικιωμένου Σιμεόν Λι ο πάταγος από έπιπλα που αναποδογυρίζουν και, στο τέλος, μια απόκοσμη κραυγή αγωνίας και πόνου. Ο πατριάρχης της οικογένειας κείτεται νεκρός μέσα σε μια ανεξήγητα μεγάλη λίμνη αίματος, ενώ η πόρτα του δωματίου είναι κλειδωμένη από μέσα. Ο Ηρακλής Πουαρό που βρίσκεται στην περιοχή προσκεκλημένος του διευθυντή της αστυνομίας, προσφέρεται να βοηθήσει στη λύση του μυστηρίου. Αντί όμως να βρει τους συγγενείς σοκαρισμένους, να πενθούν για την απώλεια του δικού τους ανθρώπου, τους βρίσκει να κρατιούνται με καχυποψία, έτοιμοι να κατηγορήσουν ο ένας τον άλλον. Σύντομα θα αποκαλυφθεί πως ο καθένας τους είχε τους δικούς του λόγους να μισεί τον τυραννικό γέρο – Σίμεον.»

Θα λέγαμε ότι το βιβλίο αυτό είναι ένα από τα αριστουργήματα της Αγκάθα Κρίστι, ένα πολύ έξυπνα γραμμένο βιβλίο όπου κρατάει αμείωτο το σασπένς και την αγωνία του αναγνώστη μέχρι το τέλος, κάνοντάς τον να προσπαθεί και ο ίδιος να ανακαλύψει ποιος τελικά είναι ο δολοφόνος. Βεβαίως, αυτή είναι μια επιφανειακή προσέγγιση, αλλά θα λέγαμε ότι το βιβλίο αυτό αγγίζει βαθύτερα νοήματα και ο Ηρακλής Πουαρό προκειμένου να βρει και ο ίδιος τον δολοφόνο, αναφέρει αρκετές φορές ότι ο τρόπος με τον οποίο σκέφτεται είναι ψυχολογικός. 

Οπότε, εμμέσως πλην σαφώς, το μήνυμα της Αγκάθα Κρίστι είναι ότι η ψυχολογία αποτελεί μία βασική παράμετρο για να φτάσει κανείς στην αλήθεια. Εννοείται πως το περιεχόμενο αγγίζει και άλλα ζητήματα σχετικά με τις οικογενειακές σχέσεις, το νόημα των γιορτών, το πώς τα χρήματα αποτελούν έναν παράγοντα που διαμορφώνει αυτές τις σχέσεις και πώς για τα χρήματα μπορεί κάποιος να φτάσει ως το φόνο, χωρίς όμως να σημαίνει ότι το κίνητρο ήταν μονάχα αυτό.

Όπως θα ανακαλύψει ο αναγνώστης ένα βασικό ζήτημα που αναδεικνύεται είναι το πώς φτάνει κανείς στην αλήθεια και πώς κάποιος αναγνωρίζει αν ο άλλος που έχει απέναντί του, του λέει την αλήθεια ή του λέει ψέματα. Γιατί κάποιος ο οποίος είναι αθώος χρησιμοποιεί το ψέμα; Τι συμφέρον μπορεί να έχει από μια τέτοια τακτική; Επίσης, τελικά οι ημέρες των Χριστουγέννων που όπως όλοι συνηθίζουμε να λέμε, είναι μέρες γιορτών, μέρες χαράς, μέρες όπου ερχόμαστε ο ένας πιο κοντά στον άλλον και που είναι μέρες που χαρακτηρίζονται από αγάπη και που μας υπενθυμίζουν τη σημασία της αγάπης και το νόημα των ανθρωπίνων σχέσεων;  Ή μήπως τελικά όλα αυτά είναι ένας ιδανικός τρόπος που θέλουμε να βλέπουμε αυτές τις γιορτές και δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα;

Στο βιβλίο ο καθένας λειτουργεί με βάση τα δικά του ατομικά συμφέροντα. Επιπροσθέτως, οι σχέσεις ανάμεσα στον πατέρα και τα παιδιά είναι καθαρά συμφεροντολογικές, καθώς κάποια από αυτά σε μεγάλη ηλικία χρησιμοποιούν τα χρήματά του για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της ζωής και να ορθοποδήσουν μέσα σε δύσκολες οικονομικές συνθήκες. Ακόμη, όταν υπάρχουν αδέλφια, τελικά βλέπουμε ότι είναι έτοιμα το ένα να κατηγορήσει το άλλο, γεγονός που μας κάνει να αναρωτιόμαστε: τελικά υπάρχει αγάπη ανάμεσα στα αδέλφια; Υπάρχει αγάπη ανάμεσα στα παιδιά και τους γονείς; Και αν δεν υπάρχει αληθινή αγάπη, τότε τι συνιστά αυτό που ονομάζουμε οικογένεια και γιατί η οικογένεια είναι τόσο σημαντική για τους ανθρώπους αν μέσα σε αυτήν δεν μπορούν να υπάρχουν τίμιες και ειλικρινείς σχέσεις, δηλαδή σχέσεις που να βασίζονται στην αληθινή, στην ανιδιοτελή αγάπη; 

Οπότε, πέρα από την σπουδαία ιστορία, όλα αυτά τα σημαντικά ζητήματα αναδεικνύονται με έναν πολύ έξυπνο τρόπο. Θα λέγαμε, λοιπόν, ότι το εν λόγω βιβλίο είναι ιδανικό για να διαβαστεί τις ημέρες των Χριστουγέννων, καθώς ο τρόπος γραφής της Αγκάθα Κρίστι καταφέρνει να σε μεταφέρει στην ατμόσφαιρα της περιόδου των Χριστουγέννων της εποχής εκείνης και σε όλα τα μυστηριώδη συμβάντα που εκτυλίσσονται στην έπαυλη, δίνοντάς σου μια αίσθηση σαν να βρίσκεσαι όντως εκεί.

Εν κατακλείδι, θα θέλαμε επίσης να προσθέσουμε ότι το βιβλίο αυτό θεωρείται το μοναδικό βιβλίο «κλειδωμένου δωματίου» της Αγκάθα Κρίστι και δικαίως έχει χαρακτηριστεί ως κλασικό βιβλίο. Ο αναγνώστης εκτός από της έξυπνη πλοκή, θα ανακαλύψει επίσης εντυπωσιακούς και δυναμικούς διαλόγους, αλλά και αρκετό διάχυτο χιούμορ! Είναι ένα βιβλίο «ευκολοδιάβαστο», ιδανικό για τις διακοπές των Χριστουγέννων και μπορεί να κρατήσει άνετα συντροφιά και σε νεαρότερες ηλικιακές ομάδες, λόγου χάρη από την εφηβεία και μετά. Είναι ένα απολαυστικό βιβλίο, οι χαρακτήρες έχουν δομηθεί και σκιαγραφηθεί με έναν πολύ πειστικό και ρεαλιστικό τρόπο, ειδικά ο βασικός χαρακτήρας του αυταρχικού πατέρα. Η πλοκή εκτός από μυστηριώδης και πνευματώδης, είναι και ανατρεπτική, δηλαδή είναι πολύ δύσκολο να βρει κάποιος τον δολοφόνο. 

Εννοείται ότι όλα αυτά τα θέματα που με μαεστρία η Αγκάθα Κρίστι αναδεικνύει απασχολούν και τον σύγχρονο άνθρωπο, οπότε είναι επίκαιρο έργο και σε προκαλεί να στοχαστείς. Αν αυτό το βιβλίο γινόταν ταινία, μάλλον θα το κατατάσσαμε στην κατηγορία: φιλμ νουάρ, εφόσον είναι ένα πολύ ατμοσφαιρικό βιβλίο με μια απίστευτα συγκλονιστική έκβαση. Ένα εξαιρετικό αστυνομικό μυθιστόρημα, λοιπόν, από μια κορυφαία συγγραφέα του είδους αυτού που θα σας συναρπάσει! Σας ευχόμαστε καλή ανάγνωση!

 

Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.