Διαλεκτική- συμπεριφορική θεραπεία

Η Διαλεκτική- συμπεριφορική θεραπεία δημιουργήθηκε από τη Λίνεχαν και απευθύνεται κυρίως σε ασθενείς με οριακή διαταραχή προσωπικότητας και ιδιαίτερα για την αντιμετώπιση νέων γυναικών με αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές και με απόπειρα αυτοκτονίας χωρίς να έχουν κατάθλιψη. Βασίζεται στην πλήρη αποδοχή του πελάτη από τον θεραπευτή, σε συνδυασμό με μια στάση απέναντι στη δυσπροσαρμοστική συμπεριφορά του πελάτη, συμπεριλαμβανομένης και της αυτοκτονικής συμπεριφοράς, που θα πρέπει να είναι ψύχραιμη και προσγειωμένη, και εστιάζεται στην επίλυση προβλημάτων.

Πρόκειται για μια προσέγγιση που προέρχεται από τη συμπεριφορική θεραπεία, τις θεωρίες μάθησης και τη γνωσιακή- συμπεριφορική θεραπεία. Ο όρος διαλεκτική προτάθηκε από τη Λίνεχαν, γιατί οι ασθενείς με οριακή διαταραχή προσωπικότητας βιώνουν ένα σύνολο από διαλεκτικά διλήμματα, στα οποία επικεντρώνεται η θεραπεία. Είναι σημαντικό να μπορέσει να μετατραπεί η στάση του θεραπευόμενου από το «ή… ή…» στο «και… και…», δηλαδή να μπορέσει το άτομο να ξεπεράσει τον διχοτομικό τρόπο σκέψης που το οδηγεί στο να βλέπει τις καταστάσεις που αντιμετωπίζει ως άσπρες ή μαύρες, έτσι ώστε να αποκτήσει καλύτερη επίγνωση του εαυτού συνθέτοντας τα άσπρα και τα μαύρα στοιχεία τους.

 

Το γνωστικό- συμπεριφορικό μέρος της θεραπείας, η οποία διεξάγεται  τόσο ατομικά όσο και ομαδικά, περιλαμβάνει ορισμένα σταδία:

•        Αντιμετωπίζονται οι επικίνδυνες παρορμητικές συμπεριφορές, με στόχο να αποκτήσει ο ασθενής μεγαλύτερο έλεγχο επάνω τους
•       Ανάπτυξη της ικανότητας του ατόμου να ρυθμίζει και να ελέγχει την υπερβολική συναισθηματικότητα- εκπαίδευση ώστε να μάθει το άτομο να ανέχεται τη συναισθηματική δυσφορία, αλλά και να αναπτύξει δεξιότητες που θα το βοηθήσουν να μάθει να εμπιστεύεται τα συναισθήματά του ως σημαντικές ενδείξεις για το περιβάλλον και τις σκέψεις του
  
•       Βελτίωση των σχέσεων και της αυτοεκτίμησης
•       Ενίσχυση της αίσθησης σύνδεσης του ατόμου με τους άλλους και τη δυνατότητα να αισθάνεται ευτυχισμένο. Σε όλη τη διάρκεια της θεραπείας, οι ασθενείς μαθαίνουν να λύνουν προβλήματα και αποκτούν πιο αποτελεσματικούς και κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους να διαχειρίζονται τα προβλήματα της καθημερινής τους ζωής και να ελέγχουν τα συναισθήματά τους
•       Στόχος να αλλάξει ο τρόπος σκέψης τους
•       Οι ασθενείς έχουν αξία και τους αποδέχεται όπως είναι.

Η συγκεκριμένη θεραπεία μαθαίνει στα άτομα να μπορούν να συμφιλιωθούν με τις αντιθέσεις, να μην φοβούνται την αλλαγή και να διαχειρίζονται τις σχέσεις τους με τους άλλους, αποφεύγοντας συγκρούσεις και ανακαλύπτοντας τρόπους προσέγγισης και αλληλεπίδρασης. Είναι σημαντικό να μπορούν τα άτομα να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους, να τα απολαμβάνουν ή να τα ανέχονται, να τα νιώθουν και να τα επεξεργάζονται, εκφράζοντάς τα και απέναντι στους άλλους.

 

Πηγές:

Kring et al. (2010). Ψυχοπαθολογία. Εκδόσεις Gutenberg.

Γονιδάκης και συν., 2018. Μιλώντας για την οριακή διαταραχή προσωπικότητας. Διαλεκτική Συμπεριφορική Θεραπεία. Εκδόσεις ΒΗΤΑ.

 

 

Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.