Συναισθηματική νοημοσύνη: κύριες διαστάσεις της

Τα συναισθήματα αποτελούν προτροπές για δράση, «στιγμιαία σχέδια για την αντιμετώπιση της ζωής που η εξέλιξη έχει σταλάξει μέσα μας» (Goleman, 2011). Τα συναισθήματα μας οδηγούν σε πράξεις, μας κινητοποιούν και επιτελούν ένα συγκεκριμένο ρόλο. Όμως, στους ενήλικες ορισμένες φορές παρατηρείται ότι κάποια συναισθήματα είναι αποκομμένα από τη φυσιολογική τους αντίδραση.   Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μπορούμε να αναγνωρίζουμε και να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας, αλλά και να έχουμε κίνητρα για να κινητοποιούμε τον εαυτό μας. Η συναισθηματική νοημοσύνη (EQ) έχει βρεθεί ότι παίζει καθοριστικό ρόλο στην κατάκτηση της επιτυχίας και της ευτυχίας, συμβάλλοντας σε ποσοστό 80-95%, ενώ μικρότερη είναι η συμβολή της νοημοσύνης (IQ).

Τα βασικά χαρακτηριστικά της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι:

Αυτοεπίγνωση:

Να παρατηρείς τον εαυτό σου

Να αναγνωρίζεις τα συναισθήματά σου και τις ανάγκες σου

Να κατανοείς τη σχέση ανάμεσα σε σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές

Να αντιλαμβάνεσαι τη διάθεσή σου και τις σκέψεις σου σχετικά με τη διάθεσή σου

Να έχεις και να χρησιμοποιείς ένας λεξιλόγιο συναισθημάτων

Η αυτοεπίγνωση βοηθάει ώστε να μην παρασύρεται το άτομο από τα συναισθήματά του. Μέσα από την αυτοπαρατήρηση υπάρχει η δυνατότητα μιας ήρεμης αντίληψης των πιο έντονων συναισθημάτων.

Ικανότητα λήψης αποφάσεων και επίλυση προβλημάτων

Να αναγνωρίζεις τους στόχους, τις επιλογές και τις συνέπειες αυτών

Να σκέφτεσαι πριν προχωρήσεις στη δράση

Διαχείριση των συναισθημάτων

Να ελέγχεις τους φόβους, τα άγχη, το θυμό και τη θλίψη.

Να χρησιμοποιείς την ορθολογική σκέψη

Να συνειδητοποιείς τι υπάρχει πίσω από τα συναισθήματα

Να έχεις επίγνωση του εσωτερικού διαλόγου για τα συναισθήματα

Ενσυναίσθηση

Να μπορείς να μπεις στη θέση του άλλου

Να κατανοείς τα συναισθήματα και τα προβλήματα των άλλων, μέσα από τη δική τους οπτική γωνία

Να σέβεσαι ότι ο κάθε άνθρωπος βιώνει με διαφορετικό τρόπο τις καταστάσεις και νιώθει διαφορετικά συναισθήματα από τους άλλους

«Όσο πιο ανοιχτοί είμαστε στις ίδιες μας τις συγκινήσεις, τόσο πιο ικανοί είμαστε στο να αντιλαμβανόμαστε τα συναισθήματα».

Επικοινωνία

Να εκφράζεις με αποτελεσματικό τρόπο τα συναισθήματά σου

Να ακούς τους άλλους (καλός ακροατής)

Να στέλνεις θετικά μηνύματα

Ρήξη της αυτοαπομόνωσης

Να εκτιμάς την ειλικρινή έκφραση των συναισθημάτων των άλλων

Να υπάρχει εμπιστοσύνη στις διαπροσωπικές σχέσεις

Ενόραση

Να εντοπίζεις τα κίνητρα και τα πρότυπα που υπάρχουν στη συναισθηματική σου ζωή και στις αντιδράσεις σου

Αυτοαποδοχή

Να νιώθεις υπερηφάνεια για τον εαυτό σου, τους στόχους σου, τις επιτυχίες και τα όνειρά σου

Να βλέπεις και να αντιμετωπίζεις τον εαυτό σου μέσα από ένα θετικό πρίσμα

Να αναγνωρίζεις τα δυνατά και τα αδύνατα στοιχεία σου

Προσωπική υπευθυνότητα

Να αναλαμβάνεις την ευθύνη των πράξεων σου

Να αναγνωρίζεις τις συνέπειες των αποφάσεων και των πράξεών σου

Να αποδέχεσαι τα συναισθήματα που νιώθεις

Να φέρεις εις πέρας όλα όσα αναλαμβάνεις

Διεκδικητική στάση

Να γνωρίζεις και να καθορίζεις τα όρια του εαυτού σου και τα όρια στις σχέσεις με τους άλλους

Να εκφράζει τα συναισθήματα και τους προβληματισμούς σου

Να διεκδικείς τα δικαιώματα χωρίς εντάσεις και θυμό

Λύση συγκρούσεων

Να μπορείς να λύσεις μια διαφωνία χωρίς προσβολές ή επιθετικότητα

Να σέβεσαι τις επιλογές των άλλων

  

Goleman, Daniel. (2011). Η συναισθηματική νοημοσύνη. Αθήνα: Πεδίο.