Τα οφέλη της θετικής αυτοεκτίμησης

Πρέπει να είσαι ο εαυτός σου και όχι αυτός που θέλουν οι άλλοι. ~Νίτσε

Το άτομο με υψηλή αυτοεκτίμηση, αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση αντιμετωπίζει τις δύσκολες καταστάσεις σαν προκλήσεις, και αυτό έχει θετικό αντίκτυπο στην ψυχική του υγεία. Ο τρόπος που το άτομο αντιλαμβάνεται τις στρεσογόνες καταστάσεις εξαρτάται από τα ατομικά του χαρακτηριστικά. 

Η υψηλή αυτοεκτίμηση ως μεταβλητή έχει θετική σχέση με την προσωπική επίτευξη και την εργασιακή ικανοποίηση, την ικανοποίηση από τις σχέσεις και γενικότερα από τη ζωή.

Τα άτομα με υψηλή αυτοεκτίμηση τείνουν να περιγράφουν τους εαυτούς τους με χαρακτηριστικά περισσότερα κοινωνικά επιθυμητά και αρεστά, τείνουν να είναι περισσότερο συγκαταβατικά, εξωστρεφή, ευσυνείδητα, συναισθηματικά σταθερά και ανοιχτά σε νέες εμπειρίες.

Τα παιδιά με υψηλή αυτοεκτίμηση έχουν ένα ευρύ κύκλο φίλων και τους είναι ευκολότερο να αναπτύξουν διαπροσωπικές σχέσεις και γνωριμίες με άλλα παιδιά. 

Τα υψηλά επίπεδα αυτοεκτίμησης τείνουν να συνδέονται με ένα σύνολο θετικών παραγόντων για το άτομο, αφού του δίνουν τη δυνατότητα να έχει αυξημένη προσωπική παραγωγικότητα και ικανοποιητικές διαπροσωπικές σχέσεις. 

Τα άτομα που τρέφουν θετικά συναισθήματα για τον εαυτό τους, καθορίζουν καλύτερα, ευκολότερα και αποτελεσματικότερα τους στόχους και τις κατευθύνσεις τους, σταθμίζουν και εξισορροπούν αντικειμενικά τις δυνάμεις τους, ενώ αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις δυσκολίες που τους τυχαίνουν. Πρόσθετα, δέχονται πρόθυμα τις συνέπειες των πράξεών τους, θεωρούν και κρίνουν τα «λάθη» τους ως απαραίτητα στοιχεία που συμβάλλουν στη διαδικασία της ανάπτυξης τους κι, έτσι, προστατεύουν τον εαυτό τους και δεν τον καταθλίβουν. 

Τα άτομα αυτά νιώθουν ενδυναμωμένα, εμπλέκονται ελεύθερα σε πράξεις συνεργασίας, έχουν περισσότερο θετικές κοινωνικές σχέσεις και ανακαλύπτουν κάποιο νόημα στη ζωή τους (Μακρή - Μπότσαρη, 2001).

Η υψηλή αυτοεκτίμηση και συγκεκριμένα ο βαθμός στον οποίο ένα άτομο είναι ικανοποιημένο με τον εαυτό του, παίζει σημαντικό ρόλο στην ικανότητα λήψης επαγγελματικών αποφάσεων. Για να μπορέσει κάποιος να επιλέξει τη κατάλληλη εργασία για αυτόν, θα πρέπει να έχει καλή γνώση του εαυτού του. Είναι σημαντικό κανείς να γνωρίζει τις ικανότητες και τις αδυναμίες του, ούτως ώστε να μπορεί να προχωρήσει στη σωστή απόφαση αναφορικά με τα επαγγελματικά του.

Επίσης, τα άτομα με υψηλή αυτοεκτίμηση είναι πιο επίμονα και ανθεκτικά μπροστά σε μια αποτυχία, συναισθηματικά σταθερά, λιγότερα ευέλικτα και λιγότερο εύκολο να πειστούν και να επηρεαστούν. Έχουν έλλειψη σύγκρουσης μεταξύ επιθυμίας και απόκτησης της επιτυχίας και αποδοχής, αντιδρούν θετικά σε μια ευτυχισμένη και επιτυχημένη ζωή, εμφανίζουν πλήρη, συνεκτική και σταθερή αυτοαντίληψη και έχουν κίνητρο με κατεύθυνση αυτοεξύψωσης (τάση των ανθρώπων να μαθαίνουν πράγματα για τους εαυτούς τους που παρουσιάζουν τον εαυτό ευνοϊκά).

Στρατηγικές για την εξύψωση ή την προστασία της θετικής αυτοεκτίμησης

• Οι άνθρωποι συνήθως δέχονται τα επιδοκιμαστικά σχόλια και τις καλές κριτικές για τις επιτυχίες τους αλλά αρνούνται την ευθύνη για τις αποτυχίες τους.
• Ακόμη, λησμονούν εύκολα την ανατροφοδότηση που δέχονται σχετικά με την αποτυχία πιο άμεσα σε σύγκριση με την ανατροφοδότηση που δέχονται για την επιτυχία ή τους επαίνους που δέχονται.
• Συνήθως, αποδέχονται τον έπαινο χωρίς σκεπτικισμό, αλλά δέχονται την επίκριση με σκεπτικισμό.
• Προσπαθούν να απορρίψουν τη διαπροσωπική επίκριση αποδίδοντάς την στην προκατάληψη (ο άλλος είναι προκατειλημμένος και κάνει αυτή την κριτική)
• Πραγματοποιούν μια μεροληπτική έρευνα αυτογνωσίας εστιάζοντας στα στοιχεία εκείνα που ενισχύουν την αυτοεκτίμησή τους με στόχο τη διατήρηση μιας θετικής αυτοεικόνας.
• Διαστρέφουν ευνοϊκά το νόημα αμφιλεγόμενων χαρακτηριστικών που λειτουργούν ως προσδιοριστικά του εαυτού, ενώ πείθουν τους εαυτούς τους ότι τα ελαττώματά τους είναι κοινά ανθρώπινα γνωρίσματα, αλλά τα προσόντα τους είναι σπάνια και ιδιαίτερα.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι σαν να οδηγείς μέσα στη ζωή με το χειρόφρενο τραβηγμένο...

Η αυτοεκτίμηση είναι η επιθυμία να είσαι άξιος, αγαπητός, να σε εκτιμούν, να μην είσαι κατώτερος και ανάξιος, η επιθυμία να είσαι δυνατός, ανώτερος, σημαντικός, ασφαλής, να μην είσαι αδύναμος και ανασφαλής, η επιθυμία να είσαι καλός, να δίνεις αγάπη, να μην είσαι επιθετικός, καταστρεπτικός και να μην νιώθεις μίσος. Κι όλα αυτά εξαρτώνται από το πώς νιώθεις εσύ ο ίδιος προς τον εαυτό σου… Η αυτοεκτίμηση επηρεάζεται από τις προσωπικές επιδιώξεις και τις υποκειμενικές αξιολογήσεις του ατόμου σχετικά με την επίτευξη ή μη των στόχων του. Η αυτοεκτίμηση εξαρτάται από τα πραγματικά επιτεύγματα του ατόμου, ενώ επηρεάζεται σε σημαντικό βαθμό από τις προσωπικές φιλοδοξίες αυτού και τις υποκειμενικές του αξιολογήσεις, καθώς το άτομο βάσει αυτών καθορίζει τα κριτήρια της αποτυχίας ή/ και της επιτυχίας του. Εμείς οι ίδιοι καθορίζουμε το πώς νιώθουμε για τον εαυτό μας κι εμείς οι ίδιοι μπορούμε να αλλάξουμε τα αισθήματα που έχουμε προς τον ίδιο μας τον εαυτό, μέσα από μια διαδικασία γνωριμίας με τον εαυτό μας και μέσα από την αναγνώριση των δυνατών χαρακτηριστικών μας και των αδυναμιών μας, μέσα από τη βελτίωση κάποιων στοιχείων και μέσα από την αποδοχή κάποιων άλλων χαρακτηριστικών.

Μαγεία είναι να πιστεύεις στον εαυτό σου. Αν μπορείς να το κάνεις αυτό, μπορείς να κάνεις τα πάντα.   ~Βόλφγκανγκ Γκαίτε~

Επιτυχία είναι να σ’ αρέσει ο εαυτός σου, να σ’ αρέσει αυτό που κάνεις και να σ’ αρέσει ο τρόπος που το κάνεις.   ~Maya Angelou~

Βιβλιογραφία

Hogg & Vaughan (2010). Κοινωνική Ψυχολογία. Εκδόσεις Gutenberg.

Μακρή- Μπότσαρη, Ε. (2001). Αυτοαντίληψη και αυτοεκτίμηση. Μοντέλα, ανάπτυξη, λειτουργικός ρόλος και αξιολόγηση.  Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα.

  

 

Να είσαι αυτός που είσαι και να λες αυτό που αισθάνεσαι, γιατί αυτοί που δίνουν σημασία δεν έχουν σημασία και αυτοί που έχουν σημασία δεν δίνουν σημασία.     ~Dr. Seuss~

Όσο πιο υψηλό το επίπεδο αυτοεκτίμησης, τόσο πιο πιθανό είναι να συμπεριφέρεται κανείς προς τους άλλους με σεβασμό, καλοσύνη και γενναιοδωρία.    ~Nathaniel Branden~