Απιστία

Οι εξωσυζυγικές σχέσεις συνήθως συνοδεύουν ή προηγούνται του αρνητικού συναισθήματος στη σχέση. Η απιστία συνδέεται άμεσα με θέματα εμπιστοσύνης. Το ερώτημα που προκύπτει είναι κατά πόσο όταν σε μια σχέση παρεμβληθεί μια άλλη εξωσυζυγική τότε η πρώτη σχέση είναι καταδικασμένη ή όχι. Αυτό δεν ισχύει κατ’ ανάγκη, παρόλο που σε πολλές περιπτώσεις μια εξωσυζυγική σχέση μπορεί να είναι το τέλος της κύριας σχέσης. Το πιο σημαντικό είναι να δούμε ποια είναι η σημασία της εξωσυζυγικής σχέσης για το ίδιο το άτομο που την έχει συνάψει όσο και για το σύζυγο ή σύντροφο. 

Ένας άνδρας που έχει μεγαλώσει με το στερεότυπο ότι οι άνδρες είναι το πολυγαμικό φύλο και είναι φυσιολογικό να απατούν μπορεί να έχει αυξημένες πιθανότητες να συνάπτει εξωσυζυγικές σχέσεις. Σε αυτό παίζει σημαντικό ρόλο το πρότυπο που έχει διαμορφώσει με βάση τη συμπεριφορά του πατέρα του. Αν ο πατέρας του είχε ερωμένη και μεγαλώνοντας του έλεγε το πόσο σπουδαίο είναι για τον άνδρα να έχει και άλλες σεξουαλικές εμπειρίες εκτός από τη σχέση με τη γυναίκα του τότε μπορεί να οδηγηθεί πιο εύκολα στην απιστία. Είναι όμως μόνο ένας από τους παράγοντες που οδηγούν στην απιστία. 

Ένας ακόμη λόγος που οι άνθρωποι συνάπτουν εξωσυζυγικές σχέσεις είναι διότι νιώθουν ανικανοποίητοι από την τωρινή τους σχέση και θεωρούν ότι δεν υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης ή ελπίδες για αλλαγή. Στις περιπτώσεις αυτές το άτομο που διατηρεί την εξωσυυγική σχέση συχνά είναι πρόθυμο να την τερματίσει ότι δει ότι η συζυγική του σχέση βελτιώνεται. Ωστόσο, για να συμβεί αυτό θα πρέπει και το ίδιο να συμβάλλει.

Μία επίσης συνηθισμένη αντίληψη –δικαιολογία- που ευνοεί τις εξωσυζυγικές σχέσεις είναι η άποψη που εκφράζει το άτομο «Εάν νιώθω αυτή την έλξη για το άτομο Χ, τότε πρέπει να ενδώσω». Ωστόσο, πριν φτάσει στην απάντηση το άτομο θα πρέπει να σκεφθεί πόσες φορές στη ζωή του δεν έχει ενεργήσει σύμφωνα με έντονες έλξεις που έχει νιώσει. Ακόμη, η έλξη από μόνη της δεν σημαίνει και κάτι, καθώς πολλές φορές μπορεί να νιώθουμε μια έλξη, χωρίς όμως να μπαίνουμε στη διαδικασία να επιδιώξουμε τη σύναψη σεξουαλικής σχέσης με το άτομο αυτό. 

Μερικές φορές οι άνθρωποι οδηγούνται σε μια εξωσυζυγική σχέση επειδή ερωτεύτηκαν κάποιο άλλο. Τέτοιου είδους σχέσεις είναι συνήθως δύσκολο να διαλυθούν, καθώς για να ερωτευτείς κάποιον άλλο, ίσως σημαίνει πως έχουν τελειώσει τα συναισθήματα για την κύρια σχέση ή ότι δεν υπάρχει έντονο συναισθηματικό δέσιμο. Όταν ένα άτομο είναι ερωτευμένο με κάποιο άλλο άτομο εκτός της κύριας σχέσης μπορεί να επιλέξει τον τερματισμό της κύριας σχέσης.

Μια εξωσυζυγική σχέση μπορεί να αντιπροσωπεύει την προσπάθεια του ατόμου να αποφύγει κάποιες αλλαγές που προκύπτουν με το πέρασμα του χρόνου, όπως το να γίνεται ο σύντροφος λιγότερο τρυφερός ή ρομαντικός. Επίσης, το άτομο με την ανάπτυξη της οικειότητας μπορεί να νιώθει ότι έχουν χαθεί όλα όσα το ικανοποιούσαν μέσα σε αυτή τη σχέση. 

Όποιοι κι αν είναι οι λόγοι που οδηγούν το άτομο στην απιστία το θέμα είναι πως απιστία σημαίνει διάλυση μιας υπόσχεσης, της πίστης του ενός ατόμου στο άλλο και καταστροφή της εμπιστοσύνης. Μπορεί το άτομο να συγχωρήσει την απιστία; Αν μπορεί να χτίσει από την αρχή μια σχέση εμπιστοσύνης με τον άλλο ίσως και να μπορεί να το κάνει. Αυτό όμως σημαίνει πως αφήνει πίσω του ότι συνέβη και δεν ζει με το φόβο της επόμενης απιστίας. Ο καθένας βλέπει την απιστία με τα δικά του μάτια, της δίνει τις δικές του ερμηνείες και επεξηγήσεις, και έχει τις δικές του απόψεις και πεποιθήσεις. Για όλους είναι διαφορετικό να το σκεφτόμαστε, να το συζητάμε και διαφορετικό να το ζούμε. Ωστόσο, όποια κι αν είναι η θέση μας απέναντι στην απιστία, ας σκεφτούμε ότι δεν θα θέλαμε να κάνουμε στον άλλο αυτό που δεν θέλουμε να μας κάνουν κι εμάς. Κι αν είμαστε εμείς αυτοί που θα απιστήσουμε ας σκεφτούμε τι σημαίνει αυτό για τη σχέση και για τον σύντροφό μας: προδοσία, έλλειψη πίστης, ψέματα, συναισθηματική απόσταση…

Αποσπάσματα από το βιβλίο των Dattilio και Padesky (1995). Συμβουλευτική ζευγαριών. Γνωσιακή- συμπεριφοριστική προσέγγιση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.