Α-σεξουαλικότητα

Α-σεξουαλικότητα… άτομα που δεν νιώθουν και δεν έχουν νιώσει σεξουαλική- ερωτική έλξη για κανένα από τα δύο φύλα, δεν νιώθουν την ανάγκη ποτέ να κάνουν σεξ. Είναι ένας σεξουαλικός προσανατολισμός ή δεν υπάρχει κανένας προσανατολισμός της σεξουαλικότητας του ατόμου; Μιλάμε για μια διακριτή και μοναδική ταυτότητα ή για ένα άτομο χωρίς σεξουαλική ταυτότητα; 

Σύμφωνα με έρευνα του Bogaert (2004) που πραγματοποιήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο βρέθηκε ότι το 1% του δείγματος ήταν ασεξουαλικοί, χωρίς να ανήκουν σε κανένα από τα δύο φύλα, με βάση το σεξουαλικό τους προσανατολισμό. Ο ερευνητής κατέγραψε ένα σύνολο παραγόντων που σχετίζονται με την ασεξουλικότητα, μεταξύ των οποίων ήταν το φύλο –οι γυναίκες ήταν περισσότεροι από τους άνδρες-, τη θρησκεία, το χαμηλό κύρος, το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, η χαμηλή κοινωνικοοικονομική κατάσταση και τα χαμηλά επίπεδα υγείας. Τόσο βιολογικοί όσο και ψυχοκοινωνικοί παράγοντες επιδρούν στην ανάπτυξη της ασεξουαλικότητας, που θεωρείται ένας μοναδικός σεξουαλικός προσανατολισμός, μια σεξουαλική κατηγοριοποίηση. Ο ερευνητής τονίζει ότι είναι μια μειοψηφία ατόμων (1%), που ποτέ δεν έχουν νιώσει σεξουαλική έλξη για άτομα του άλλου ή του ίδιου φύλου. 

Η σεξουαλικότητα θεωρείται μια σημαντική πτυχή του εαυτού και της ατομικότητας. Τα άτομα που δεν βιώνουν σεξουαλική έλξη και δεν αναπτύσσουν κάποια σεξουαλική ταυτότητα χαρακτηρίζονται από μια έλλειψη αναφορικά με την κοινωνική δομή της σεξουαλικότητάς τους. Σύμφωνα με την Scherrer (2008) που μελέτησε 102 ασεξουαλικά άτομα, η ασεξουαλικότητα περιελάμβανε ποικίλες διακριτές πλευρές που συνέβαλαν στη δόμηση της ασεξουαλικής ταυτότητας. Μεταξύ των πτυχών της μη σεξουαλικότητας ήταν ασεξουαλικές συμπεριφορές και ενδιαφέρον για ρομαντικές σχέσεις ως μια ξεχωριστή διάσταση της σεξουαλικότητας. 

Οι μελέτες και τα άρθρα που αναφέρονται στην ασεξουαλικότητα έρχονται σε αντίφαση με την κοινωνική παραδοχή ότι όλα τα άτομα έχουν μια σεξουαλική επιθυμία (Cole, 1993). Η ασεξουαλικότητα καθορίζεται σε τρία διαφορετικά επίπεδα, που αφορούν τη συμπεριφορά (τι κάνω ή τι δεν κάνω;), την επιθυμία (τι θέλω να κάνω ή τι δεν θέλω να κάνω;) και την ταυτότητα (ποιος είμαι και πώς ορίζω τον εαυτό μου σεξουαλικά;). Ο καθορισμός της ταυτότητάς μας δεν είμαι μια μοναχική διαδικασία, εξαρτάται από την κοινωνική αλληλεπίδραση και την ένταξή μας σε κοινότητες ανθρώπων με τους οποίους μοιραζόμαστε ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά. Η διαμόρφωση της ταυτότητας ακολουθεί μια κοινωνικο- ψυχολογική διεργασία, η οποία δεν είναι αρκετά σαφής για τα ασεξουαλικά άτομα, που ακολουθούν μια περισσότερο εσωτερική διεργασία. Ωστόσο, η διεργασία αυτή νοηματοδοτείται από το άτομο μέσα από τις ευρύτερες πολιτισμικές ερμηνείες της ταυτότητας και των συνδέσεων του εαυτού με τους άλλους (Scherrer, 2008).

Οι έρευνες για να υπάρξουν αναγκάζονται να χωρίζουν τους ανθρώπους σε κατηγορίες και να του αποδίδουν ορισμούς. Όμως, τι σημαίνει σεξουαλικότητα, τι περιμένουμε από ένα σεξουαλικό ον και πόσο ταυτίζεται η σεξουαλικότητα με τη σύναψη μιας ερωτικής σχέσης; Ποιος αποφασίζει για όλα αυτά; Εμείς ή θα πρέπει να ακολουθούμε τους κανόνες της κοινωνίας; Η σεξουαλικότητα καθορίζεται όπως την ορίζουμε εμείς κι αυτό που μας ικανοποιεί ή με βάση τους ορισμούς που δίνει η κοινωνία και μας μαθαίνει; Και πώς νιώθει ένα άτομο που δεν ενδιαφέρεται καθόλου για το σεξ, το αντιμετωπίζει σαν πρόβλημα ή σαν μια φυσιολογική κατάσταση ψάχνοντας άτομα με παρόμοιες ανάγκες ή ελλείψεις αναγκών; 

 

Πάντα υπήρχαν ασεξουαλικά άτομα ή υπάρχουν πλέον περισσότεροι λόγω των χαρακτηριστικών της σημερινής κοινωνίας; Μήπως βαδίζουμε σε μια περισσότερο μοναχική και ασεξουαλική κοινωνία, που στηρίζεται στην απομόνωση, την κρίση αξιών και την κρίση ταυτότητας ή αυτά είναι απλά αρνητικές και απαισιόδοξες προοπτικές μιας κρίσης που θα περάσει; Κι ένα ασεξουαλικό άτομο ήταν πάντα ασεξουαλικό ή βίωσε μια ή περισσότερες τραυματικές εμπειρίες στον σεξουαλικό τομέα; Και πόσο η ασεξουαλικότητα συνδέεται με τη σχέση που έχει το άτομο με τον εαυτό του; Θα πρέπει να θεωρείται και να μελετάται ως μια φυσιολογική κατάσταση που χαρακτηρίζει ορισμένους ανθρώπους ή ως μια έλλειψη ερωτικής επιθυμίας για την οποία θα πρέπει να αναζητηθούν τα αίτια; Οι απαντήσεις σε όλα αυτά μπορεί να είναι πολλές και διαφορετικές για τον καθένα. Όμως, περισσότερη σημασία έχει ο προβληματισμός που μας προκαλεί το θέμα και η οπτική του καθενός παρά μια σωστή ή λάθος απάντηση… 

Είναι βέβαια σημαντικό να βρίσκουμε στη ζωή μας πράγματα, ανθρώπους, καταστάσεις που θα μας προκαλούν πληρότητα και ευτυχία, είτε συμπεριλαμβάνεται το σεξ είτε όχι. Και το θέμα μας δεν είναι το σεξ αυτό καθεαυτό, αλλά το σεξ ως τρόπος έκφρασης συναισθημάτων και στην περίπτωση που δεν υπάρχει σημαίνει πως δεν υπάρχουν και τέτοιου είδους συναισθήματα; Είναι μια επιλογή ή ένας αναγκαστικός δρόμος, μια προσωρινή ή μια μόνιμη κατάσταση, μια πληρότητα ή ένα διαρκές εσωτερικό κενό;

Βιβλιογραφία 

Bogaert, A.F. (2004). Asexuality: Prevalence and associated factors in a national probability sample. Journal of Sex Research, 41 (3), 279- 287.

Cole, E. (1993). Is sex a natural function: Implications for sex therapy. In E. Rothblum & K. Brehony (Eds.), Boston Marriages: Romantic but asexual relationships among contemporary lesbians (pp. 187- 193). Amherst: University of Massachusetts Press.

Scherrer, K.S. (2008). Coming to an asexual identity: negotiating identity, negotiating desire. Sexualities, 11, 621- 641.