1η Οκτωβρίου: Παγκόσμια Ημέρα για την Τρίτη Ηλικία

Ημέρα αφιερωμένη στην τρίτη ηλικία και θα αναφερθώ σε μια ταινία αφιερωμένη στην τρίτη ηλικία. 

Είναι σημαντικό να υπάρξει περισσότερη ευαισθητοποίηση και ενημέρωση για την τρίτη ηλικία. Η καλύτερη πληροφόρηση μπορεί να δοθεί μέσα από την άμεση επαφή με άτομα της τρίτης ηλικίας. Όσο πιο μακριά είμαστε από αυτούς τους ανθρώπους τόσο πιο πολύ στηριζόμαστε στα στερεότυπα που έχουμε για την τρίτη ηλικία. 

Είναι δύστροποι, γκρινιάρηδες, απαιτητικοί, ισχυρογνώμονες και πολλά ακόμη χαρακτηριστικά… τα οποία είμαστε έτοιμοι να τους προσάψουμε κάθε φορά που ακούμε για την τρίτη ηλικία. Όμως, όπως σε όλους τους ανθρώπους έτσι και στα άτομα της τρίτης ηλικίας υπάρχουν τα θετικά και τα αρνητικά χαρακτηριστικά, αρκεί να μπούμε στη διαδικασία να έρθουμε κοντά τους, να αφουγκραστούμε τις ανάγκες τους και να δούμε τον τρόπο που βλέπουν τα πράγματα. Είναι τόσο παράλογες οι απαιτήσεις τους; Γκρινιάζουν χωρίς λόγο; Μήπως τους παραμελούμε αρκετά; Μήπως εμείς δεν έχουμε υπομονή μαζί τους; 

Εξάλλου, η γκρίνια, οι αλλαγές στη συμπεριφορά και το χαρακτήρα μπορεί να οφείλονται στις φοβίες και τις ανασφάλειες που αναπτύσσει το άτομο μεγαλώνοντας ή να είναι ένας τρόπος άμυνας απέναντι στους άλλους ή και απέναντι στον ίδιο τους τον εαυτό. Νιώθουν ότι έχουν χάσει σε μεγάλο βαθμό ή και ολοκληρωτικά το ρόλο που μια ζωή είχαν, νιώθουν ελάχιστα ή καθόλου χρήσιμοι στους άλλους, νιώθουν ότι κάποια στιγμή όλοι θα τους ξεχάσουν και θα μείνουν μόνοι. Αν εμείς νιώθαμε όλα αυτά, πώς θα αντιδρούσαμε; Πάντως δεν αντιδρούν πάντα αρνητικά και δεν συμπεριφέρονται όλοι έτσι. 

Υπάρχει και η θετική πλευρά. Είναι καλοσυνάτοι, ευγενικοί, ήρεμοι, σοφοί, έμπειροι και δίκαιοι. Ναι, δεν ισχύει για όλους. Ένας όμως που πάντα ήταν ευγενικός θα συνεχίσει να είναι ευγενικός και στην τρίτη ηλικία. Ας μην έχουμε λοιπόν στο μυαλό μας τους δύστροπους και αγενείς γέρους, που διαρκώς γκρινιάζουν.

Το άτομο, με το πέρασμα των ετών, αρχίζει να βλέπει όλο και περισσότερο την υγεία του να κλονίζεται και προβληματίζεται με το αβέβαιο μέλλον του. Οι δυνάμεις του μειώνονται, νιώθει αβοήθητο απέναντι σε όσα συμβαίνουν, νιώθει αμέτοχο στην ίδια του τη ζωή. 

Οι δυσκολίες και τα προβλήματα που εμφανίζονται στην τρίτη ηλικία αποτυπώνονται με πολύ ωραίο τρόπο στην γαλλική ταινία “Amour”. Μια ταινία γεμάτη συναισθήματα: αγάπη, θυμός, πόνος, απελπισία, απογοήτευση…

Στην ταινία παρουσιάζεται η μακροχρόνια αγάπη και αφοσίωση ενός ηλικιωμένου ζευγαριού, αλλά και οι δυσκολίες που εμφανίζονται όταν το ένα από τα δύο μέλη ασθενεί. Παρουσιάζεται η φροντίδα της συζύγου από τον σύζυγο που την αγαπάει αλλά ταυτόχρονα νιώθει και τόσο λίγος αφού δεν μπορεί να εξαφανίσει τον πόνο της. Το κύριο στοιχείο που εμφανίζεται στην ταινία και χαρακτηρίζει τη σχέση του ζευγαριού είναι ο σεβασμός. Η φροντίδα της ασθενούς σε ένα μακροχρόνιο επίπεδο προκαλεί κούραση, αγανάκτηση, ίσως και θυμό για το ίδιο το άτομο. Ο θυμός εκδηλώνεται κυρίως όταν βλέπεις το άρρωστο άτομο να παραιτείται, να αρνείται τη βοήθεια. Αν όμως το σκεφτούμε από την πλευρά του ασθενή, το άτομο νιώθει ταπεινωμένο, νιώθει ότι χάνει κάθε αξιοπρέπεια, προτιμά το θάνατο από τη συνέχιση μιας τέτοιας ζωής, νιώθει ντροπή. Και από τις δύο πλευρές μπορεί να εμφανιστεί επιθετικότητα, ως ένας τρόπος άμυνας απέναντι στην κατάσταση που βιώνουν. Στην ταινία εμφανίζεται επιθετικότητα  από την πλευρά της ασθενούς που δεν είναι πλέον αυτοεξυπηρετούμενη και νιώθει ότι γίνεται βάρος στο σύζυγό της, αλλά και επιθετικότητα από την πλευρά του συζύγου- φροντιστή, που γίνεται επιθετικός στην προσπάθειά του να διαχειριστεί τα δικά του συναισθήματα, καθώς στην πραγματικότητα νιώθει ότι δεν μπορεί να τη βοηθήσει, δεν μπορεί να κάνει τίποτα. 

Η ταινία θίγει διάφορα θέματα. Ένα από αυτά είναι η συμπεριφορά ορισμένων επαγγελματιών- αποκλειστικών νοσηλευτριών που ασχολούνται με τη φροντίδα και περίθαλψη των ασθενών. Μία από τις νοσηλεύτριες που προσέλαβε ο σύζυγος για τη φροντίδα της συζύγου του δεν είχε και την καλύτερη συμπεριφορά. Όταν τελικά την απέλυσε της είπε «Ελπίζω από τα βάθη της καρδιάς μου κάποια μέρα να σε αντιμετωπίσουν με τον τρόπο που αντιμετωπίζεις τους ασθενείς σου και να μην έχεις κανένα τρόπο να υπερασπιστείς τον εαυτό σου». Ο σύζυγος διαρκώς προσπαθεί να μπει στη θέση της γυναίκας του και στο πώς νιώθει…

Η ταινία δείχνει επίσης ότι όση αγάπη κι αν υπάρχει, μια αρρώστια δοκιμάζει τα όρια και τις αντοχές των ατόμων. Τα δύο μέλη του ζευγαριού, όπως και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, καλούνται να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα που προκαλεί η τωρινή κατάσταση. Ωστόσο, και οι δύο νιώθουν ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα, δεν μπορούν να βοηθήσουν ο ένας τον άλλο. Και οι δύο είναι αβοήθητοι απέναντι στην αρρώστια, που άλλαξε τόσο ριζικά τη ζωή τους. Ωστόσο, μια πραγματική αγάπη συνεχίζει να υπάρχει και αποτελεί ένα συμβόλαιο ανάμεσα στους δύο, μη κατανοητό για κάποιους, παράλογο για κάποιους άλλους, κάτι που φαίνεται από το τέλος του ζευγαριού.