Πώς βιώνουμε μια απώλεια...

Ερχόμαστε αντιμέτωποι με την απώλεια που βιώνουμε: μετά από μια σημαντική για εμάς απώλεια θα πρέπει να δώσουμε στον εαυτό μας την ευκαιρία να βιώσει τον πόνο. Δίνουμε στον εαυτό μας το χρόνο να επεξεργαστεί την απώλεια, να αναπολήσει στιγμές του παρελθόντος, να ψάξει τα αίτια, να κλάψει και να θρηνήσει. Στην αρχή η απώλεια μπορεί να βρίσκεται όλη την ώρα στο μυαλό μας και να απαιτεί όλη μας την προσοχή και το ενδιαφέρον. Σταδιακά, όμως προσπαθούμε να απασχολούμε το μυαλό μας και με άλλα πράγματα, έτσι ώστε να μην σκεφτόμαστε διαρκώς την απώλεια. 

Είναι προτιμότερο να βιώνουμε και να εκδηλώνουμε τα συναισθήματα που μας προκαλεί η απώλεια παρά να προσπαθούμε να τα καταπνίξουμε. Θα πρέπει να μην ξεχνάμε ότι δεν υπάρχει σωστός και λάθος τρόπος για να νιώσουμε ή να εκφράσουμε τον πόνο που νιώθουμε και το πένθος που βιώνουμε. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε και να βιώσουμε τον πόνο που μας προκάλεσε μια απώλεια. Η απώλεια μας φέρνει αντιμέτωπους με τον εαυτό μας, μας δίνει την ευκαιρία για μια εσωτερική αναζήτηση, αναζητώντας τρόπους για να αντιμετωπίσουμε τον πόνο που βιώνουμε. 

Όταν νιώθουμε την ανάγκη μπορούμε να μοιραστούμε τα συναισθήματά μας με άλλους ανθρώπους, που νιώθουμε ότι μας καταλαβαίνουν και είναι κοντά μας. Εκφράζουμε τα συναισθήματά μας χωρίς να σκεφτόμαστε πόσο λογικά ή όχι είναι… Όσα νιώθουμε εκείνη τη στιγμή έχουν προκληθεί από την απώλεια που βιώνουμε και μπορεί να είναι πρωτόγνωρα για εμάς ή να μας φαίνονται υπερβολικά, όμως, στόχος είναι να τα αναγνωρίσουμε, να τα επεξεργαστούμε και να τα βάλουμε σε μια σειρά μέσα μας.

Οι ενοχές που μπορεί να νιώθουμε είναι μέρος της διεργασίας του πένθους. Μπορεί να σκεφτόμαστε ότι δεν προλάβαμε να αποχαιρετήσουμε το άτομο, ότι θα θέλαμε να είχαμε συμπεριφερθεί καλύτερα σε κάποιες περιστάσεις, ότι δεν του αφιερώσαμε αρκετό χρόνο, ότι ήμασταν άδικοι μαζί του και άλλες τέτοιες σκέψεις. Δεν θα μας βοηθήσει σε τίποτα να αφήσουμε το μυαλό μας να κατακλυστεί από ενοχές, δεν οδηγούν πουθενά… το παρελθόν δεν αλλάζει και το μόνο που καταφέρνουμε είναι να γεμίζουμε με ακόμη περισσότερο πόνο και αρνητικά συναισθήματα από αυτά που προκαλεί η απώλεια από μόνη της. Ωστόσο, τις ενοχές που νιώθουμε θα μπορούσαμε να τις συζητήσουμε με άλλα κοντινά πρόσωπα του ατόμου που πέθανε. 

Στο πλαίσιο της ενασχόλησής μας με το άτομο που πέθανε μπορεί να νιώσουμε την ανάγκη να βλέπουμε τη φωτογραφία του ή να κρατήσουμε κάποια δικά του αγαπημένα αντικείμενα. Αυτό μπορεί να είναι βοηθητικό καθώς είναι ένας τρόπος να νιώθουμε κοντά μας το άτομο που πέθανε. Τις αναμνήσεις που έχουμε από αυτό μπορούμε να τις κρατήσουμε για πάντα. Σταδιακά, παρατηρούμε ότι εστιάζουμε περισσότερο στις θετικές αναμνήσεις και στις ευχάριστες στιγμές που έχουμε περάσει με αυτό το άτομο και κυρίως αυτές είναι οι αναμνήσεις που θα κρατήσουμε και θα μας συνοδεύουν στο μέλλον… Μπορεί πλέον το άτομο να μην είναι μαζί μας, όμως, θα πρέπει να είμαστε ευγνώμονες για τα θετικά στοιχεία που έχουμε πάρει, για τις όμορφες στιγμές που έχουμε περάσει και για όλα αυτά που μας άλλαξαν και ποτέ πια δεν θα είμαστε ίδιοι… 

Δεν υπάρχουν χρονικά όρια μέσα στα οποία θα πρέπει να είμαστε και πάλι όπως πριν, γιατί ποτέ δεν θα είμαστε όπως πριν. Η απώλεια είναι μια αλλαγή στην οποία καλούμαστε να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα, στις νέες συνθήκες. Σταδιακά αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε ότι δεν θα ξαναδούμε το άτομο αυτό, δεν θα ξαναακούσουμε τη φωνή του, δεν θα ξανακάνουμε πράγματα μαζί του. Είναι ένα κενό… ένα κενό στις συνήθειές μας, αλλά κυρίως ένα εσωτερικό κενό, το οποίο ποτέ δεν θα κλείσει αλλά στόχος μας είναι να συνηθίσουμε να ζούμε με αυτό. Περνώντας ο καιρός υπάρχουν στιγμές που αυτό το κενό είναι έντονο κι άλλες που φαίνεται λίγο μακρινό, όμως πάντα θα συνεχίζει να υπάρχει. Κι από τη στιγμή που πλέον υπάρχει… δεν χρειάζεται να κάνουμε πως δεν το βλέπουμε, απλά να ξέρουμε ότι θα ζήσουμε με αυτό. Αποδοχή, συμβιβασμός, συνήθεια, προσαρμογή… όποια λέξη κι αν χρησιμοποιήσουμε το ζητούμενο είναι το ίδιο: δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα παρά να μάθουμε να ζούμε με την απώλεια, αλλάζοντας κάποια πράγματα και προσαρμόζοντας τη ζωή μας στα νέα δεδομένα…

Ωστόσο, στόχος μας είναι να βρούμε τρόπους να κινητοποιήσουμε τον εαυτό μας, να αποσπάσουμε το μυαλό μας από την κατάσταση που βίωσε, να κάνουμε νέα πράγματα, να ξεφύγουμε για λίγο από όλα όσα βιώσαμε. Δεν θα μας βοηθήσει σε κάτι να υποκρινόμαστε ότι είμαστε χαρούμενοι. Όμως, δεν θα πρέπει να νιώθουμε ενοχές και κάθε φορά που είμαστε χαρούμενοι ή ζούμε κάτι θετικό, ενώ δεν είναι πλέον κοντά μας το άτομο που πέθανε ή ότι αυτό δεν το ζει. Δεν θα πρέπει δηλαδή να νιώθουμε χάλια γιατί νιώθουμε καλά και δεν σκεφτόμαστε διαρκώς το άτομο που πέθανε. Είναι μια ένδειξη ότι σιγά- σιγά «επανερχόμαστε» στη ζωή και στους πρότερους ρυθμούς μας. Είναι σημαντικό να βρούμε πράγματα που μας κάνουν να χαλαρώνουμε, να ηρεμούμε, να ξεφεύγουμε από την απώλεια. Θα υπάρχουν στιγμές που στο μυαλό μας θα είναι έντονη η απώλεια, αυτό, όμως μας βοηθάει να επαναπροσδιορίσουμε τη ζωή μας, τον εαυτό μας, τις προτεραιότητές μας…

Ο κάθε άνθρωπος αντιδρά διαφορετικά απέναντι σε μια απώλεια. Υπάρχουν άνθρωποι που επιλέγουν να το συζητούν και να το εξωτερικεύουν και υπάρχουν και άνθρωποι που κλείνονται στον εαυτό τους και δεν θέλουν να το συζητήσουν με κανέναν. Αν είμαστε σε αυτούς που προσπαθούμε να βοηθήσουμε κάποιο άτομο που πενθεί το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να το ακούσουμε… Συμβουλές του τύπου «ο χρόνος θα σε κάνει να το ξεχάσεις», «περνώντας ο χρόνος θα είναι μόνο μια ανάμνηση», «δεν πρέπει να το σκέφτεσαι συνέχεια», «σταμάτα να είσαι τόσο συναισθηματικός, αντιμετώπισε την κατάσταση με βάση τη λογική», και άλλες σχετικές δεν βοηθούν καθόλου. Το άτομο χρειάζεται κάποιον να τον καταλάβει, να τον στηρίξει, να ξέρει ότι είναι δίπλα του. Ας σκεφτούμε πώς θα θέλαμε εμείς να μας συμπεριφερθούν οι άλλοι αν πενθούσαμε… τι θα μας βοηθούσε, τι θα θέλαμε να ακούσουμε, τι στάση θα θέλαμε να κρατήσουν οι άλλοι;

Παπαδοπούλου Ελένη- Ψυχολόγος, MSc.

Not everyone you lose is a loss.

Η απώλεια ενός φίλου είναι σαν την απώλεια ενός μέλους του σώματος: Ο χρόνος μπορεί να απαλύνει τον πόνο της πληγής, αλλά η απώλεια δεν μπορεί να αποκατασταθεί.                                   Robert Southey, Άγγλος ποιητής

 

Να θυμάσαι πως κάθε άνθρωπος που συναντάς κάτι φοβάται, κάτι αγαπά και κάτι έχει χάσει.                               H. Jackson Brown, συγγραφέας 

Το μόνο πράγμα που μας διδάσκει ο θάνατος είναι πως είναι επείγον να αγαπήσουμε.   Eric- Emmanuel Schmit, συγγραφέας

Ο θάνατος είναι μια πρόκληση. Μας λέει να μη χάνουμε χρόνο. Μας λέει να πούμε ο ένας στον άλλον, τώρα αμέσως, ότι αγαπάμε ο ένας τον άλλον.   Leo Buscaglia

Σκέψου... Ρίτσος

Σκέψου , η ζωή να τραβάει το δρόμο της,
και συ να λείπεις,
να 'ρχονται οι Άνοιξες με πολλά διάπλατα παράθυρα,
και συ να λείπεις,
να 'ρχονται τα κορίτσια στα παγκάκια του κήπου με χρωματιστά φορέματα,
και συ να λείπεις,
οι νέοι να κολυμπάνε το μεσημέρι,
και συ να λείπεις,
Ένα ανθισμένο δέντρο να σκύβει στο νερό,
πολλές σημαίες ν' ανεμίζουν στα μπαλκόνια,
και συ να λείπεις,
Κι ύστερα ένα κλειδί να στρίβει
η κάμαρα να 'ναι σκοτεινή,
δυο στόματα να φιλιούνται στον ίσκιο,
και συ να λείπεις,
Σκέψου δυο χέρια να σφίγγονται,
και σένανε να σου λείπουν τα χέρια ,
δυο κορμιά να παίρνονται,
και συ να κοιμάσαι κάτου απ' το χώμα,
και τα κουμπιά του σακακιού σου
ν' αντέχουν πιότερο από σένα
κάτου απ' το χώμα,
κι η σφαίρα η σφηνωμένη στην καρδιά σου να μη λιώνει
Όταν η καρδιά σου,
που τόσο αγάπησε τον κόσμο,
θα 'χει λιώσει.
Να λείπεις . . . δεν είναι τίποτα να λείπεις.
Αν έχεις λείψει για ό,τι πρέπει,
θα 'σαι για πάντα μέσα σ' όλα εκείνα που γι' αυτά έχεις λείψει,
θα 'σαι για πάντα μέσα σ' όλο τον κόσμο . . .

Γιάννης Ρίτσος                             

Υπομονή... Λουντέμης

Υπομονή. Δεν τελείωσαν όλα.
Σ' αυτή τη ζωή δεν τελειώνουν όλα
Ούτε σε μια μέρα
Ούτε σε μια ζωή.

Στην άκρη της νύχτας
- για σε το λέω, απελπισμένε -
στην άκρη της νύχτας
πάνω σε κάποιο κλαρί
κρέμεται μια ελπίδα…
Το ίδιο και για σένα
- Στραγγαλιστή-
στην άκρη κάποιου κλαδιού
Κρέμεται μια αγχόνη.

Υπομονή μόνο. Άς πηγαίνουν όλα αργά,
Άς δείχνουν όλα λυπημένα
( μετά τη δύση της μέρας ή μετά τη δύση της ζωής ).
Άς λενε..
Πως ο θεός έπλασε τον κόσμο
σ' επτά μόνο μέρες.
Σ' επτά μόνο μέρες δε μπορείς
να χτίσεις ούτ' έναν πύργο στην Ισπανία !
 

Αλλά - πολλές φορές - καλά είναι και τα ψέματα.
Σβήνουν κι' αυτά κάποιες δίψες.
Νάναι μόνο καθαρά. Καθαρά ψέματα
Όχι βρωμισμένα μ' Αλήθειες !
Επι τέλους θέλουμε ένα βρώμικο ψέμα
Για να γλυτώσουμε απ' τις φκιασιδωμένες αλήθειες.

Μενέλαος Λουντέμης

Το αίσθημα της εγκατάλειψης: Μη μ' αφήνεις...

«Σε παρακαλώ μη μ’ αφήνεις»

Βασικές σκέψεις:

Ανησυχώ μήπως οι άνθρωποι που αγαπάω πεθάνουν ή μ’ εγκαταλείψουν.

Προσκολλώμαι στους ανθρώπους γιατί φοβάμαι μήπως μ’ εγκαταλείψουν.

Δεν έχω κάποιον να μου συμπαραστέκεται σταθερά.

Ερωτεύομαι συνεχώς ανθρώπους που δεν μπορούν να μου αφοσιωθούν.

Οι άνθρωποι πάντα έρχονται και φεύγουν στη ζωή μου.

Με πιάνει απόγνωση όταν κάποιος που αγαπώ με αφήνει.

Με πιάνει απόγνωση κάθε φορά που σκέφτομαι ότι κάποιος που αγαπώ με αφήνει.

Έχω τόσες έμμονες ιδέες ότι ο σύντροφός μου θα με εγκαταλείψει, που τελικά τον διώχνω από κοντά μου.

Έχω μεγάλη ανάγκη τους ανθρώπους.

Στο τέλος, θα μείνω τελείως μόνος μου.

Θα με εγκαταλείψουν και αυτό θα κρατήσει για πάντα.

Πώς κάποιος που έχει τόση ανάγκη από κάποιο σύντροφο και βιώνει το φόβο της εγκατάλειψης καταλήγει να τον διώξει από κοντά του;

Το άτομο έχει μια βασική πεποίθηση και τον ακολουθεί η σκέψη ότι χάσει τους ανθρώπους που αγαπά και θα μείνει για πάντα συναισθηματικά απομονωμένος. Ένας από τους ανθρώπους για τον οποίο φοβάται ότι θα χάσει είναι ο σύντροφός του. Το άτομο βιώνει ένα αίσθημα απόγνωσης για την αγάπη. Όπως και να ξεκινήσει μια σχέση η κατάληξη είναι πάντα η ίδια, ο φόβος του ατόμου επιβεβαιώνεται. Συνήθως, το άτομο ενθουσιάζεται εύκολα και γρήγορα και μπλέκεται πολύ έντονα συναισθηματικά μέσα σε μια νέα σχέση. Από την αρχή σχεδιάζει το μέλλον μαζί με το άλλο άτομο και ο παρορμητισμός που το διακρίνει αποτελεί έναν από τους παράγοντες που διώχνει τον άλλο από κοντά του. Στις ερωτικές σχέσεις το άτομο φαίνεται πως χάνει κάθε αίσθηση λογικής και χάνεται στα συναισθήματά του. Κάθε ένδειξη απομάκρυνσης του άλλου πυροδοτεί έντονα συναισθήματα και φόβους εγκατάλειψης, ενώ το άτομο κατηγορεί τον άλλο πως θέλει να το εγκαταλείψει. Πολλές φορές μπορεί να υποβάλλει το σύντροφο σε δοκιμασίες για να δει σε ποιο σημείο μπορεί να φτάσει πριν εκείνος εγκαταλείψει αυτή τη σχέση. Το τέλος κάθε σχέσης συνοδεύεται από αρνητικά συναισθήματα μοναξιάς και κενού, ενώ το άτομο βιάζεται να δημιουργήσει μια νέα σχέση, ουσιαστικά να προσκολληθεί σε μια νέα σχέση. 

Το άτομο εμφανίζει δυσκολίες στο να πιστέψει ότι οι άνθρωποι θα είναι στο πλευρό του ακόμη κι όταν απουσιάζουν από κοντά του. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν αναστατώνονται από τους σύντομους αποχωρισμούς με τα αγαπημένα τους άτομα. Ξέρουν ότι η σχέση τους θα επιβιώσει και θα παραμείνει ανέπαφη. Αλλά με την παγίδα της εγκατάλειψης αυτή η ασφάλεια χάνεται. Το άτομο εμφανίζει έντονη προσκόλληση από τους άλλους, που φτάνει στα όρια της υπερβολής. Συχνά φοβάται ή θυμώνει αδικαιολόγητα μπροστά στην πιθανότητα του αποχωρισμού. Ιδιαίτερα στις ερωτικές σχέσεις, νιώθει συναισθηματικά εξαρτημένος από τον σύντροφο, ενώ συγχρόνως φοβάται την απώλεια αυτής της επαφής.

Ο φόβος της εγκατάλειψης δημιουργείται από τα πρώτα χρόνια της ζωής, πριν ακόμα το παιδί μάθει να μιλά. Επίσης, είναι ένας φόβος που μπορεί να δημιουργηθεί από πρόωρες απώλειες στη ζωή του ατόμου, όπως είναι η απώλεια ενός γονιού κατά την παιδική ηλικία. Όσο πιο νωρίς δημιουργηθεί αυτός ο φόβος στο παιδί τόσο πιο δύσκολο είναι να ξεπεραστεί. Στις περισσότερες περιπτώσεις το συναίσθημα της εγκατάλειψης δημιουργείται νωρίς, πριν το παιδί μάθει να χρησιμοποιεί λέξεις για να περιγράψει τι ακριβώς συμβαίνει.

Βασικές αιτίες για την εμφάνιση του αισθήματος της εγκατάλειψης είναι ο πρόωρος θάνατος ενός γονιού, το διαζύγιο των γονέων, το μεγάλωμα σε ίδρυμα, μια ασταθής μητέρα, η απώλεια της προσοχής του γονέα προς το παιδί, μια υπερβολικά περιοριστική ή υπερπροστατευτική οικογένεια. Ο βαθμός στον οποίο το παιδί επηρεάζεται από την απώλεια του γονιού εξαρτάται από ένα πλήθος παραγόντων, όπως την ποιότητα των στενών σχέσεων με τους σημαντικούς άλλους. Σημαντικό ρόλο παίζει η απουσία μιας μόνιμης μητρικής φιγούρας για το παιδί. Ο γονιός έρχεται και φεύγει απρόβλεπτα, ενώ είναι συναισθηματικά ανεπαρκής για το παιδί. Ωστόσο, μπορεί να υπάρχει μια μόνιμη μητρική φιγούρα, η οποία όμως έχει ασταθή συμπεριφορά, τη μια στιγμή δηλαδή στοργική και ευχάριστη και την άλλη εντελώς αδιάφορη. Το παιδί μπορεί επίσης να αναπτύξει το φόβο διάλυσης της οικογένειάς του, μέσα στην οποία νιώθει ότι υπάρχει μια αστάθεια και μια αβεβαιότητα.

Το άτομο βιώνει το αίσθημα της εγκατάλειψης κυρίως στις στενές σχέσεις. Ο αποχωρισμός από ένα αγαπημένο άτομο αποτελεί ένα έντονο και ισχυρό ερέθισμα. Το άτομο είναι υπερβολικά ευαίσθητο και βρίσκεται σε μια διαρκή προσπάθεια να ανιχνεύσει τα σημάδια για την πρόθεση του άλλου για εγκατάλειψη. Ισχυρά ερεθίσματα είναι η πραγματική απώλεια ή ο αποχωρισμός, το διαζύγιο, η απομάκρυνση, η εγκατάλειψη, ο θάνατος και πυροδοτούν έντονα συναισθήματα εγκατάλειψης. Το άτομο αντιδρά έντονο σε κάθε ένδειξη αποστασιοποίησης του άλλου. Κάθε φορά δηλαδή που νιώθει ότι άλλος σκοπεύει να αποστασιοποιηθεί συναισθηματικά και κατ’ επέκταση να απομακρυνθεί.

Ο κύκλος της εγκατάλειψης

Το άτομο με το αίσθημα της εγκατάλειψης μετά από ένα αποχωρισμό βιώνει έντονα αρνητικά συναισθήματα, όπως φόβο, λύπη και θυμό. Είναι ένας κύκλος αρνητικών συναισθημάτων που αφορά την εγκατάλειψη. Συγκεκριμένα, το άτομο νιώθει αρχικά ένα αίσθημα πανικού σαν μικρό παιδί που είναι ολομόναχο και χαμένο, ενώ ακολουθεί έντονο άγχος που διαρκεί για ώρες ή και μέρες. Το άτομο δυσκολεύεται να αποδεχτεί την εγκατάλειψη. Νιώθει λύπη για τη μοναξιά του, και σκέφτεται ότι ποτέ δεν πρόκειται να ξεπεράσει το άτομο που έχασε.

Υπάρχουν δύο τύποι εγκατάλειψης: η εγκατάλειψη που βασίζεται στην εξάρτηση και η εγκατάλειψη που βασίζεται στην αστάθεια ή στην απώλεια.

Όσοι κάνουν σχέσεις εξάρτησης βιώνουν το φόβο της εγκατάλειψης, όμως, δεν συμβαίνει το αντίστροφο.

Κάποια άτομα δηλαδή βιώνουν το φόβο της εγκατάλειψης λόγω ασταθών συναισθηματικών δεσμών του παιδιού με τους στενούς του ανθρώπους, τους σημαντικούς άλλους.

Η κύρια διαφορά ανάμεσα στους δύο τύπους εγκατάλειψης είναι ότι στην περίπτωση της εξάρτησης το άτομο έχει ανάγκη από κάποιον να τον φροντίζει όπως ένα παιδί χρειάζεται το γονιό του, ενώ στην περίπτωση της αστάθειας ή απώλειας αποζητά κυρίως καθοδήγηση, συμπαράσταση και βοήθεια, αλλά και στοργή, αγάπη και ένα αίσθημα συναισθηματικής επαφής.

Ένα χαρακτηριστικό των ατόμων με το φόβο της εγκατάλειψης μπορεί να επιλέγουν να μένουν μόνοι τους για μεγάλα χρονικά διαστήματα ή να διακόπτουν στενές σχέσεις επειδή πληγώθηκαν ή επειδή φοβούνται μήπως πληγωθούν ξανά. Πρόκειται για άτομα που έχουν ήδη βιώσει τη μοναξιά σαν παιδιά και ξέρουν πως μπορούν να επιβιώσουν. Η διαδικασία της απώλειας οδηγεί το άτομο στην απόγνωση. Αυτό που κυρίως φοβάται το άτομο είναι ξαφνικά να χάσει μια σχέση και να μείνει μόνο του.

Τι ερωτικούς συντρόφους επιλέγει συνήθως το άτομο με το φόβο της εγκατάλειψης;

Επιλογή ενός συντρόφου που δεν μπορεί να δημιουργήσει μια μακροχρόνια σχέση γιατί είναι παντρεμένος ή έχει μια άλλη σχέση.

Επιλογή ενός συντρόφου που δεν μπορεί να δοθεί απόλυτα ώστε να είστε συνέχεια μαζί (π.χ. ένα άτομο που ταξιδεύει πολύ, ζει μακριά ή είναι εργασιομανής).

Επιλογή ενός συντρόφου που είναι συναισθηματικά ασταθής (πίνει, κάνει χρήση ναρκωτικών, έχει κατάθλιψη, δεν μπορεί να μείνει σε μια μόνιμη δουλειά) και δεν μπορεί να σας συμπαρασταθεί σε μόνιμη βάση.

Επιλογή ενός συντρόφου με το σύνδρομο του Πίτερ Παν, που απαιτεί την ελευθερία του να πράττει όπως αυτός θέλει, δε θέλει να δεσμευτεί ή θέλει την ελευθερία να έχει πολλούς συντρόφους.

Επιλογή ενός συντρόφου που έχει αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά –με θέλει, αλλά δε δένεται και δίνεται συναισθηματικά ή τη μια στιγμή φαίνεται πολύ ερωτευμένος και την επόμενη συμπεριφέρεται σαν μην υπάρχω καν…

Ουσιαστικά, το άτομο με το φόβο της εγκατάλειψης νιώθει έλξη από άτομα που το κάνουν να ελπίζει μέχρι ένα σημείο, αλλά όχι απόλυτα- άτομα δηλαδή που του δημιουργούν ένα ανάμεικτο αίσθημα ελπίδας και αμφιβολίας. Το άτομο νιώθει σαν να υπάρχει μια πιθανότητα να κερδίσει τον άλλο μόνιμα ή τουλάχιστον να τον κάνει να είναι πιο σταθερός.

Το γοητεύουν περισσότερο εκείνοι που εκφράζουν κάποιο βαθμό αφομοίωσης και συμπαράστασης, αλλά για τους οποίους δεν είναι σίγουρο πως θα μείνουν σταθερά μαζί του. Η δημιουργία μιας ασταθούς ερωτικής σχέσης του φαίνεται μια οικεία κατάσταση και το άτομο νιώθει άνετα. Αυτή η αστάθεια εντείνει στο άτομο ακόμη περισσότερο το φόβο της εγκατάλειψης.

Βασικά χαρακτηριστικά μιας ερωτικής σχέσης όπου το άτομο βιώνει την παγίδα της εγκατάλειψης

Αποφεύγει τις στενές σχέσεις ακόμη και με ανθρώπους που ταιριάζει επειδή φοβάται μήπως τους χάσει ή μήπως δεθεί παρά πολύ και πληγωθεί.

Ανησυχεί υπερβολικά για την πιθανότητα να πεθάνει ή να χαθεί ο σύντροφος και για το τι θα κάνει…

Υπεραντιδρά απέναντι στα ασήμαντα πράγματα που λέει ή κάνει ο σύντροφος και τα ερμηνεύει ως ενδείξεις εγκατάλειψης.

Είναι υπερβολικά ζηλιάρης ή κτητικός.

Προσκολλάται στο σύντροφο. Όλη του η ζωή έχει να κάνει με το πώς θα τον κρατήσει κοντά του.

Δεν μπορεί να αντέξει να είναι μακριά από το σύντροφο ούτε για λίγες μέρες.

Δεν είναι απόλυτα σίγουρος ότι ο σύντροφος θα μείνει μαζί του.

Θυμώνει και κατηγορεί το σύντροφο ότι δεν είναι πιστός ή αφοσιωμένος.

Ορισμένες φορές απομονώνεται, φεύγει ή απομακρύνεται για να τιμωρήσει το σύντροφο που σκοπεύει να τον αφήσει μόνο.

Η απομόνωση, η άρνηση για επαφή είναι μια άμυνα του τύπου «Δε σ’ έχω ανάγκη». Η αποστασιοποίηση ενέχει μια μορφή θυμού και είναι εν μέρει τιμωτητική. Τιμωρεί το σύντροφο που δεν προσφέρει αυτό που χρειάζεται το άτομο. Το άτομο καταλήγει να απαρνιέται τα συναισθήματά του και βιώνει μια ψυχρή συναισθηματική ουδετερότητα.

Μια πραγματική απώλεια, όπως η διάλυση μιας σχέσης, του φαίνεται καταστροφική. Επιβεβαιώνει την πεποίθησή του και πιστεύει πως όσο κι αν ψάξει δεν θα μπορέσει να βρει μια σταθερή σχέση. Νιώθει μια έντονη αμφιθυμία για το ξεκίνημα νέων σχέσεων. Ένα μέρος του εαυτού του επιθυμεί την επαφή κι ένα άλλο περιμένει την εγκατάλειψη. Ένα μέρος θέλει την αφομοίωση κι ένα άλλο μέρος είναι θυμωμένο πριν καλά- καλά συμβεί κάτι που να δικαιώνει αυτό το θυμό. Το άτομο μπορεί να σκέφτεται τη φυγή ενώ η σχέση ακόμη βρίσκεται σε αρχικό στάδιο.

Το άτομο θα πρέπει να αποφεύγει επιπόλαια, ασταθή και αμφίθυμα άτομα για συντρόφους ακόμη κι αν αυτά τον ελκύουν.

Είναι σημαντικό να αναπτύξει την εμπιστοσύνη σε μια πιστή και σταθερή σχέση, δείχνοντας εμπιστοσύνη στον άλλο, έχοντας την πεποίθηση ότι θα είναι μαζί για πάντα και πως δεν θα τον εγκαταλείψει ο άλλος.

Επίσης, το άτομο προσπαθεί να μην προσκολληθεί στο σύντροφο, και να ελέγχει τη ζήλεια και τις αντιδράσεις του σε φυσιολογικούς αποχωρισμούς μιας υγιούς σχέσης.

Αποσπάσματα από το βιβλίο των:

Young, J.E., & Klosko, J.S. (2010). Ανακαλύπτοντας ξανά τη ζωή σας. Εκδόσεις Πατάκη.