Αμυντική απαισιοδοξία

Η αμυντική απαισιοδοξία είναι μια στρατηγική που μπορεί να βοηθήσει τους αγχωμένους ανθρώπους να χαλιναγωγήσουν το στρες και να το μετατρέψουν σε πλεονέκτημα αντί να αποτελεί εμπόδιο στη ζωή τους.

Οι αμυντικοί απαισιόδοξοι περιμένουν τα χειρότερα και περνούν αρκετό χρόνο και ενέργεια κάνοντας τα χειρότερα σενάρια στο μυαλό τους και βρίσκοντας τρόπους να αντιδράσουν. Αυτό αφορά όλες τις καταστάσεις που πιστεύουν ότι θα πάνε στραβά. Με αυτό τον τρόπο, νιώθουμε ότι έχουμε τον έλεγχο πάνω στα πράγματα και ότι μπορούμε να βρούμε τρόπους να παρέμβουμε. Φοβόμαστε πάρα πολύ την απογοήτευση και ματαίωση που θα νιώσουμε αν σκεφτούμε ότι θα είμαστε απροετοίμαστοι απέναντι σε ένα επερχόμενο γεγονός. Η αμυντική απαισιοδοξία λειτουργεί προστατευτικά για κάποιους ανθρώπους. Δεν μπορούμε όλοι να είμαστε αισιόδοξοι, δεν μπορούμε όλοι να υιοθετήσουμε και να ακολουθήσουμε μια θετική στάση απέναντι στα πράγματα. 

Η αμυντική απαισιοδοξία είναι μια στρατηγική που μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε τις αγχωτικές σκέψεις αντί να τις αγνοούμε ή να νιώθουμε ότι μας πνίγουν. Πρόκειται δηλαδή για ένα τρόπο που μας κάνει να αντιμετωπίσουμε ή να διαχειριστούμε καλύτερα το άγχος που βιώνουμε ή τους φόβους που έχουμε.

Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν λειτουργούμε, ούτε σκεφτόμαστε όλοι με τον ίδιο τρόπο. Για αυτό κάποιες φορές είναι καλό να προσαρμοστούμε στον τρόπο σκέψης μας. Αν γενικά έχουμε μια τάση για απαισιοδοξία, ας σκεφτούμε μήπως τελικά μπορούμε να εκμεταλλευτούμε αυτή την απαισιοδοξία και να τη χρησιμοποιήσουμε για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από το άγχος και τις φοβίες. Σίγουρα είναι πιο βοηθητικό να αντιμετωπίσουμε παρά να αγνοήσουμε τα αρνητικά μας συναισθήματα, μετατρέποντας το άγχος από αρνητικό σε ένα παραγωγικό και δημιουργικό συναίσθημα. 

Η αλήθεια είναι πως η προδιάθεση του ατόμου για αισιοδοξία ή απαισιοδοξία είναι λίγο δύσκολο να αλλάξει. Επομένως, από το να προσπαθούμε να πετύχουμε μια αλλαγή θα μπορούσαμε να εστιάσουμε το ενδιαφέρον μας στην αναγνώριση της προδιάθεσής μας και να προσαρμοστούμε στα υπάρχοντα δεδομένα. Κανείς δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως απόλυτα αισιόδοξος ή απαισιόδοξος. Αυτό εξαρτάται από τις συνθήκες, τις καταστάσεις, τη φάση της ζωής μας, τους άλλους γύρω μας, τον τρόπο σκέψης καθώς και τον τρόπο που έχουμε δει ότι μας προστατεύει. 

Ίσως μας βοηθάει περισσότερο ή μας καθησυχάζει να σκεφτόμαστε ότι περιμένουμε τα χειρότερα, να ανησυχούμε για την τροπή των πραγμάτων, να εξετάζουμε προσεκτικά όλες τις πιθανές εκβάσεις, ενώ μπορεί να φοβόμαστε ότι δεν θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στους σκοπούς και τους στόχους μας. 

Κάποιους ανθρώπους η απαισιοδοξία δεν τους κάνει να παρατήσουν κάτι που τους αγχώνει. Αντίθετα, τους οδηγεί σε μεγαλύτερη προσπάθεια για να τα καταφέρουν. Μπορεί η ενασχόληση με την εύρεση πολλών διαφορετικών τρόπων για ένα πρόβλημα να τους βγει σε καλό, γιατί έτσι θα είναι προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν απρόσμενες καταστάσεις.

Σίγουρα ο απαισιόδοξος έχει δίκιο τις περισσότερες φορές, όμως ο αισιόδοξος περνάει καλύτερα.  (Ρόμπερτ Χάινλαϊν)

Εικόνα του εαυτού- αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση στην τρίτη ηλικία...

Η εικόνα του εαυτού αφορά το πώς εμείς οι ίδιοι βλέπουμε τον εαυτό μας εσωτερικά και εξωτερικά. Πρόκειται για μια εικόνα που εμείς τη διαμορφώνουμε κι εμείς οι ίδιοι τη διατηρούμε. Μεγαλώνοντας αυτή η εικόνα αλλάζει, ενώ σε αυτό συμβάλλουν και οι κοινωνικές πεποιθήσεις. Τι περιμένουμε, τι θεωρούμε ότι περιμένουμε και τι εικόνα έχουμε πριν ακόμη φτάσουμε στην τρίτη ηλικία;

Άμεσα συνδεδεμένα με την εικόνα του εαυτού είναι η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση, που ακολουθούν μια πορεία που επηρεάζεται από την ηλικία και τα εξωτερικά και εσωτερικά στοιχεία του εαυτού μας. Για να αναπτύξουμε μια θετική εικόνα του εαυτού, σε όποια ηλικία και αν είμαστε, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τα δυνατά και αδύνατα σημεία μας, να έχουμε ρεαλιστικές προσδοκίες από τον εαυτό μας, να εστιάσουμε την προσοχή μας σε μικρές καθημερινές επιτυχίες, να αγαπάμε τον εαυτό μας, να ανακαλύπτουμε δραστηριότητες που μας ευχαριστούν, να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης και αντιμετώπισης των πραγμάτων γύρω μας…

Η αυτοεκτίμηση αναφέρεται στη συναισθηματική πλευρά του ατόμου και σχετίζεται με την άποψη του ατόμου για την αξία του ως άτομο. Επηρεάζεται από τις φιλοδοξίες, επιδιώξεις και τις υποκειμενικές αξιολογήσεις του ατόμου σχετικά με την επίτευξη ή όχι των επιδιωκόμενων στόχων του. Αφορά την θετική ή αρνητική στάση του ατόμου απέναντι στον εαυτό. Η αυτοπεποίθηση αφορά τη συμπεριφορά του ατόμου καθώς το άτομο θεωρεί ότι μπορεί να τα καταφέρει. 

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα στην προσωπική, κοινωνική ή επαγγελματική ζωή του ατόμου, ενώ ταυτόχρονα τα προβλήματα αυτά οδηγούν σε μείωση της αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης.  

Κατά τη διάρκεια της τρίτης ηλικίας, η αυτοεκτίμηση θεωρείται ότι μειώνεται αισθητά, καθώς υπάρχουν αλλαγές τόσο στο σώμα όσο και σε κοινωνικό επίπεδο (απομόνωση). Ωστόσο, σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει με ποιο τρόπο ο καθένας προσεγγίζει τα γηρατειά. Θεωρείται ότι καθοριστική είναι η προσωπικότητα του ατόμου, ενώ ο καθένας βιώνει τα γηρατειά ανάλογα με το πώς έζησε. Ο βασικός στόχος είναι να συμφιλιωθούμε με το χρόνο που έχει περάσει, ενώ μέσα από την πείρα της ζωής μπορούμε να προσαρμοστούμε και να αποδεχθούμε αυτές τις αλλαγές. Το άτομο μέσα από την εσωτερική ανάπτυξη και ωρίμανση μπορεί να αντιμετωπίσει με καλύτερο τρόπο την εμφάνιση δυσκολιών και αλλαγών. Ωστόσο, σε περίπτωση εμφάνισης μιας αναπηρίας ή ασθένειας κλονίζεται τόσο η ψυχολογία μας όσο και η εικόνα του εαυτού, με αποτέλεσμα να βιώνουμε μια απειλή του εαυτού μας και της ζωής μας. Για να μην κλονιστεί η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθησή μας θα πρέπει να ανακαλύψουμε κομμάτια του εαυτού μας που παραμένουν δυνατά και μπορούν να μας βοηθήσουν. 

Τα γηρατειά είναι μια έννοια που από μικρή ηλικία μας προκαλεί φόβο. Ωστόσο, θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας, χαρακτηρίζονται από αλλαγές και ελλείμματα, στα οποία καλούμαστε να προσαρμοστούμε. 

Ο φόβος της επικείμενης γήρανσης συνδέεται με πλήθος ψυχολογικών προβλημάτων και κυρίως με την κατάθλιψη. Οι αλλαγές στον οργανισμό με την πάροδο της ηλικίας μπορούν να ταξινομηθούν σε μεταβολές στο γνωστικό τομέα, στην προσωπικότητα και στην προσαρμογή. Όσον αφορά τον πρώτο, παρατηρείται αδυναμία πρόσκτησης νέας γνώσης, η οποία όμως δεν ισχύει, εφόσον τα καινούρια ερεθίσματα αναφέρονται σε δεξιότητες, που ήδη κατείχε το άτομο. 

Αν και τα σημάδια της γήρανσης είναι ορατά εξωτερικά, το άτομο έχει πολλά κέρδη λόγω της ώριμης σκέψης. Εμφανίζει αυξημένη κρίση, παγιωμένοι και τελειοποιημένοι νοητικοί χάρτες, ικανότητα πρόβλεψης των μελλοντικών δράσεων, αυξημένη συναισθηματική νοημοσύνη, βαθιά επεξεργασία των πληροφοριών, εξισορρόπηση των αμυνών και ρεαλιστικές προσδοκίες. Η αυτοεκτίμηση εξαρτάται από την κοινωνική σύγκριση, από τη δυνατότητα ελέγχου των γεγονότων της ζωής και από την αυτοαξιολόγηση, τη διαφορά δηλαδή μεταξύ του ιδεατού και πραγματικού εαυτού.   

Παπαδοπούλου Ελένη- Ψυχολόγος

Γιατί παραμένουμε σε μια κακοποιητική σχέση;

 

Ας καθορίσουμε πρώτα τι σημαίνει κακοποιητική σχέση. Μιλάμε για οποιαδήποτε σχέση είναι βλαπτική για εμάς τους ίδιους περιλαμβάνοντας οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης, όπως είναι οι πιο εμφανείς μορφές κακοποίησης, σωματική, συναισθηματική, λεκτική κακοποίηση, αλλά και οι πιο ύπουλες και δύσκολα παρατηρήσιμες μορφές κακοποίησης, όπως η υποτίμηση, ο υποβιβασμός, η μείωση, η απόρριψη, η έντονη αδιαφορία. 

  

Οι σχέσεις που έχουν μια χρόνια μορφή κακοποίησης συνήθως είναι δύσκολο να παρατηρηθούν και να χαρακτηριστούν ως κακοποιητικές από το ίδιο το άτομο. Όλα ξεκινούν σιγά- σιγά, σταδιακά, με αποτέλεσμα να τα εντάσσουμε εύκολα στο σύστημα πεποιθήσεων που ήδη διαθέτουμε. Έτσι, όταν φτάσουμε κάποια στιγμή που η σχέση αυτή κάνει πραγματικά κακό στον εαυτό μας μπορεί να μην είμαστε καν σε θέση να το παρατηρήσουμε. Μπορεί να μην θέλουμε ή να αποφεύγουμε να δούμε την πραγματικότητα. Όμως, η αλήθεια είναι πως πάντα όλο και κάποιες ενδείξεις έχουμε. Εκτός από τις αναφορές των άλλων γύρω μας, που πολλοί απορούν γιατί μένουμε σε αυτή τη σχέση, υπάρχουν κάποια ερωτήματα, προβληματισμοί και ανησυχίες και στο δικό μας το μυαλό. 

Αυτό που μας προβληματίζει περισσότερο και στο οποίο θα πρέπει να δώσουμε μία απάντηση πρώτα στον ίδιο μας τον εαυτό είναι γιατί μένουμε σε αυτή τη σχέση; Οι άνθρωποι που δεν το έχουν βιώσει ποτέ ίσως απορούν περισσότερο από όλους τους άλλους στο γιατί ένα άτομο δεν φεύγει μέσα από μια κακοποιητική σχέση. Δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί είναι τόσο δύσκολο να σπάσουν τα δεσμά αυτής της σχέσης.

Οι λόγοι παραμονής σε μια τέτοια σχέση ποικίλουν και διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Μερικοί από αυτούς θα μπορούσαν να σχετίζονται με συναισθήματα που βρίσκονται σε σύγκρουση μεταξύ τους, όπως:

Ο φόβος: ο φόβος της μοναξιάς, ο φόβος της αντίδρασης, ο φόβος μιας λάθος απόφασης. Τι θα γίνει αν αποφασίσω να φύγω από αυτή τη σχέση, τι θα γίνει αν μ’ απειλήσει, τι θα γίνει αν μείνω για πάντα μόνος; Το μετά μας φαίνεται ένα χάος, που πείθουμε τον εαυτό μας ότι δεν μπορούμε να διαχειριστούμε.

Θεωρούμε την κακοποίηση ως φυσιολογική: πως είναι μια υγιής σχέση; Μήπως κάπως έτσι μεγαλώσαμε και στην οικογένεια μας; Μήπως ήταν πολύ απορριπτικός ή επικριτικός ο ένας ή και οι δύο γονείς; Μήπως πάντα επιτρέπαμε στους άλλους γύρω μας να μας υποτιμούν, να μας υποβιβάζουν, να μην μας υπολογίζουν; Μήπως και οι προηγούμενες σχέσεις μας ήταν τέτοιες; Και μήπως τελικά πιστεύουμε ότι μόνο τέτοιες σχέσεις μπορούμε να κάνουμε και ότι μόνο τέτοιοι άνθρωποι μας αξίζουν;

Η αμηχανία: μήπως μου είναι πιο δύσκολο να παραδεχθώ αυτό που βιώνω και να πάρω την ευθύνη της απόφασης παρά να βιώνω όλο αυτό; μήπως δυσκολεύομαι να παραδεχθώ αυτό που βιώνω όλα τα χρόνια; Νιώθω ότι αν τελικά το παραδεχθώ είναι σαν να γκρεμίζω όλο μου τον κόσμο, σαν να διαψεύδω τον ίδιο μου τον εαυτό και τις επιλογές μου; Και αφού τόσο καιρό άντεχα γιατί να μην μπορώ να συνεχίσω να αντέχω όλο αυτή την κατάσταση;

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση: μέσα σε μια κακοποιητική σχέση, ακόμη και να είχαμε ίχνη αυτοεκτίμησης, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα έχουν εξαφανιστεί. Εξάλλου, αυτή είναι η δουλειά του άλλου, να μας υποτιμά και να μας κατηγορεί για κάθε δεινό αυτής της σχέσης, ενώ μπορεί να έχουμε φτάσει να πιστεύουμε ότι ακόμη και αυτό που βιώνουμε είναι προϊόν της δικής μας συμπεριφοράς, εμείς προκαλούμε τον σύντροφό μας να μας συμπεριφέρεται έτσι. Σίγουρα κάτι κάνω λάθος. Και οι ενοχές κάνουν διαρκώς όλο και πιο αισθητή την παρουσία τους…

Η αγάπη: τον αγαπώ και θα κάνω υπομονή μέχρι να αλλάξει. Τι γίνεται αν από την αρχή βλέπω ότι πολλά πράγματα δεν είναι και τόσο φυσιολογικά στη συμπεριφορά του συντρόφου μου, αλλά λειτουργώ με τη σκέψη ότι θα αλλάξει, ότι θα βελτιωθεί, ότι θα γίνει καλύτερος; Καταλήγουμε να ελπίζουμε… πείθοντας τον εαυτό μας ότι παραμένουμε στη σχέση γιατί αγαπάμε τον άλλο. Πόσο απέχει η αγάπη από τη συνήθεια; Και τι είναι η αγάπη; Και που είναι η αγάπη του άλλου όταν έχει μια τόσο κακοποιητική συμπεριφορά απέναντί μας;

Άλλοι λόγοι παραμονής σε μία κακοποιητική σχέση συνδέονται με την πίεση που νιώθουμε, όπως:

Κοινωνική πίεση: τι θα πούμε σε φίλους, οικογένεια και περιβάλλον; Κι αν μας ρωτήσουν τόσα χρόνια πως ήταν τα πράγματα; Τι θα απαντήσουμε; Με τι θρησκευτικά ή πολιτισμικά πιστεύω έχουμε μεγαλώσει; Τι μας έχουν μάθει;

Λόγω παιδιών ή εγκυμοσύνης: ας μεγαλώσουν τα παιδιά για να μην τα δημιουργήσουμε τραύματα και αποφασίζω τι θα κάνω; Τελικά, τη δικαιολογία αυτή τη λέμε στα παιδιά ή στον εαυτό μας; 

Δυσπιστία του περιβάλλοντος: μήπως ο σύντροφός μας έχει μία τόσο καλή συμπεριφορά απέναντι στους άλλους που κανείς δεν πρόκειται να μας πιστέψει; Και γιατί πρέπει να έχουμε την ανάγκη να μας πιστέψουν οι άλλοι; Την αλήθεια την ξέρουμε εμείς κι αυτό φτάνει.

Που θα πάω: στις περισσότερες περιπτώσεις δεν αφορά τον οικονομικό παράγοντα, αλλά τον συναισθηματικό. Νιώθω τόσο αδύναμος να φύγω από αυτή τη σχέση. Δεν έχω πουθενά να πάω, δεν έχω κανέναν να ζητήσω βοήθεια. Το συναίσθημα της αδυναμίας μπορεί να είναι πολύ ισχυρό και να καλύπτει κάθε απόπειρα εμφάνισης της λογικής.

Και πόσο πιο δύσκολη γίνεται η κατάσταση όταν μέχρι να πάρω μια απόφαση εμφανιστεί κάποιο πρόβλημα υγείας στο σύντροφο; Πόσο πιο δύσκολο είναι πάρουμε την απόφαση να φύγουμε από μια τέτοια σχέση;

Είναι σημαντικό να έχουμε γύρω μας ανθρώπους –φίλους ή οικογενειακό περιβάλλον- που μπορεί να είναι υποστηρικτικοί. 

Ένα ακόμη ερώτημα είναι πως μπορούμε να βοηθήσουμε κάποιον άλλο που βρίσκεται σε μια κακοποιητική σχέση; Ακούμε, είμαστε κοντά στο άτομο, προσπαθούμε να το κατανοήσουμε, να το στηρίξουμε, να καταλάβουμε ότι δεν είναι εύκολο για το ίδιο το άτομο να φύγει, συζητάμε για τις εναλλακτικές που έχει, όμως ΔΕΝ ΤΟ ΚΡΙΝΟΥΜΕ ΠΟΤΕ… Προφανώς για το ίδιο το άτομο είναι δύσκολο να πάρει οποιαδήποτε απόφαση ή ακόμη και να δει την πραγματική κατάσταση, το σεβόμαστε αυτό.

Παπαδοπούλου Ελένη- Ψυχολόγος

Ο φόβος της αλλαγής...

Ο φόβος του αγνώστου παίζει σημαντικό ρόλο στο φόβο της αλλαγής. Πολύ συχνά, ο φόβος συνδέεται με άλλους φόβους του ατόμου. Προσεγγίζοντας τους εσωτερικούς μας φόβους θα πρέπει να έχουμε ως στόχο να ξεπεράσουμε αρχικά το φόβο της αλλαγής. 

Αν δεν αρχίσουμε να μπαίνουμε στη λογική του ρίσκου και της δοκιμής θα παραμείνουμε πάντα στην τρέχουσα κατάσταση με όλα αυτά που μας ενοχλούν. Είναι σημαντικό να μάθουμε να παίρνουμε ρίσκα στη ζωή μας, να τολμάμε να αλλάξουμε ότι μας ενοχλεί, να δοκιμάζουμε κάτι νέο όσο και αν έχουμε βολευτεί μέσα σε μία κατάσταση. Ξεκινάμε με τη σκέψη ότι η αλλαγή είναι καλή για τον εαυτό μας. Πως μπορούμε να ξεπεράσουμε το φόβο της αλλαγής; Μήπως πάντα έχουμε μια τάση να κοιτάμε προς το παρελθόν παρά προς το μέλλον; Όταν αντιστεκόμαστε σθεναρά στην οποιαδήποτε αλλαγή δεν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να προσαρμοστεί στις αλλαγές και δίνουμε στον εαυτό μας το μήνυμα ότι δεν μας ταιριάζουν οι αλλαγές. Ωστόσο, αν μπαίναμε στη διαδικασία της αναζήτησης θετικών ανταμοιβών κατά τη διάρκεια της προσπάθειας για αλλαγή θα μπορούσαμε να κάνουμε ένα σημαντικό βήμα στο να ξεπεράσουμε το φόβο της αλλαγής. Τα οφέλη μπορούν να μας κάνουν λιγότερο ανθεκτικούς στην αλλαγή.

Κάποιες φορές η αλλαγή είναι αναπόφευκτη στη ζωή μας. Όμως, αν μας χαρακτηρίζει ένας φόβος για αλλαγή μπορεί να δυσκολευόμαστε πολύ να προσαρμοστούμε στην αλλαγή, αλλά και να αναγνωρίσουμε τα οφέλη αυτής της αλλαγής. Η αλλαγή προς το καλύτερο είναι αυτό που μπορεί να μας οδηγήσει σε προσωπική ανάπτυξη και εξέλιξη. Η αλλαγή συνδέεται άμεσα με την προσαρμογή. Προσαρμογή στις νέες καταστάσεις και συμμετοχή σε πολλά νέα και διαφορετικά πράγματα. 

Η αλλαγή μπορεί να μας προκαλεί αναστάτωση, να μας δημιουργεί ένα αίσθημα ανασφάλειας, με αποτέλεσμα να γινόμαστε πολύ διστακτικοί απέναντι σε οποιαδήποτε αλλαγή. Μόνο ξεπερνώντας το φόβο της αλλαγής μπορούμε να αξιοποιούμε κάθε ευκαιρία που έρχεται στη ζωή μας και να αλλάξουμε το μέλλον μας και να βελτιώσουμε τον εαυτό μας. 

Το βασικό ερώτημα που πρέπει να κάνουμε στον εαυτό μας είναι τι μας κρατά πίσω; Τι είναι αυτό που μας δημιουργεί τόσες αρνητικές σκέψεις, που λειτουργούν αποτρεπτικά στην αλλαγή; Το άγνωστο είναι τρομακτικό για πολλά άτομα. Οπότε ας ξεκινήσουμε να κάνουμε θετικές σκέψεις σχετικά με την αλλαγή- η αλλαγή μπορεί να μας οδηγήσει σε ένα σύνολο από νέες ευκαιρίες και να μας δώσει νέες δυνατότητες. Η αλλαγή προς το καλύτερο μπορεί να μας βοηθήσει να αναπτυχθούμε ως άτομα. Είναι σημαντικό να βιώνουμε το παρόν και να αντιμετωπίζουμε τα πράγματα στη ζωή όπως έρχονται. Στόχος είναι να επικεντρώνουμε το ενδιαφέρον μας σε όλα όσα θέλουμε να αλλάξουμε και να βρίσκουμε τρόπους παρέμβασης. Μόνο εμείς οι ίδιοι μπορούμε να συμβάλλουμε σε αλλαγές. 

Πως καταλαβαίνουμε ότι μας χαρακτηρίζει ένας φόβος για αλλαγή που μας κρατά πίσω, που δεν μας αφήνει να εξελιχθούμε; Μήπως η σκέψη για αλλαγή μας δημιουργεί άγχος και ανασφάλεια; Μήπως η σκέψη για αλλαγή μας οδηγεί σε ματαιώσεις ή μας καταβάλλει, με αποτέλεσμα να ακινητοποιούμαστε; Μήπως χρησιμοποιούμε στον εαυτό μας τη δικαιολογία ότι έχουμε τόσα να κάνουμε που ποτέ δεν έχουμε χρόνο για αλλαγές; Μήπως δεν είμαστε σίγουροι ή δεν ξέρουμε το τι τελικά θέλουμε;

Η αλλαγή μπορεί να αφορά διάφορους τομείς του εαυτού μας και της ζωής μας. Πότε ξεκινάει και πότε τελειώνει μια σχέση μας, τι είδους κινήσεις κάνουμε, πόσο εύκολα αποφασίζουμε να ξεκινήσουμε μια νέα δουλειά ή πως προσαρμοζόμαστε σε αλλαγές που συμβαίνουν είτε τις επιλέγουμε είτε όχι;

Βασικός στόχος είναι να ξεπεράσουμε το φόβο της αλλαγής και να προσαρμοστούμε στην αλλαγή. Πιο δύσκολα είναι τα πράγματα όταν καλούμαστε εμείς οι ίδιοι να αποφασίσουμε να κάνουμε κάποια αλλαγή στον εαυτό μας ή στη ζωή μας. Πόσο εύκολο είναι να αλλάξουμε συνήθειες ή στοιχεία που μας είναι οικεία; 

Τα περισσότερα προβλήματα και κυρίως τα περισσότερα χρόνια προβλήματα στη ζωή μας συνδέονται με την αντίστασή μας στις αλλαγές. Για κάθε αλλαγή θα πρέπει να αξιολογούμε τρία βασικά στοιχεία: την κατάσταση καθαυτή, τη διάθεσή μας και τους τρόπους που οι άλλοι μας επηρεάζουν. 

Γιατί η αλλαγή είναι τόσο δύσκολη;

Για το μυαλό μας είναι πιο εύκολο να προσδοκά συγκεκριμένα πράγματα, με βάση αυτά που ήδη έχει μάθει. Η αλλαγή γίνεται ακόμη πιο δύσκολη όταν έχουμε ήδη στις εμπειρίες μας κάποιες αποτυχημένες προσπάθειες αλλαγών. Επίσης, η αλλαγή είναι δύσκολη όταν από παιδιά έχουμε μάθει να αποφεύγουμε τις αλλαγές, να βολευόμαστε σε καταστάσεις ή να περιμένουμε να γίνει η αλλαγή με μαγικό τρόπο, χωρίς προσπάθεια και κόπο. 

 

Παπαδοπούλου Ελένη- Ψυχολόγος